Hou je van bergwandelen, dan is een huttentocht het summum om te doen. Tijdens een huttentocht trek je meerdere dagen van berghut naar berghut. Je ziet en beleeft veel meer dan tijdens een dagtocht!
In Europa zijn uiteraard de Alpenlanden populair om een huttentocht te doen - in Oostenrijk, Italië, Frankrijk en Zwitserland, maar ook Zuid-Duitsland en zelfs in Slovenië. De Pyreneeën op de grens van Frankrijk en Spanje bieden in iets mindere mate ook mogelijkheden voor een huttentocht. Huttentochten zijn zeker ook populair in Noorwegen, en ook op IJsland en in Zweden vind je hutten om te overnachten.
Specifieke informatie per land vind je in deze artikelen:
Bekende voorbeelden van huttentochten zijn de Tour du Mont Blanc, de GR20 op Corsica of de Alta Via Dolomiti Numero Uno in de Dolomieten, maar ook de Kungsleden in Zweden of de Laugavegur in IJsland zijn erg populair. Dit is slechts een hele kleine greep uit het aanbod. Je kunt ook je eigen route uitstippelen langs berghutten. Vaak een stuk rustiger dan de bekende routes, maar niet minder mooi.
Over de hele wereld vind je overigens berggebieden met berghutten. Van de Verenigde Staten tot Nieuw-Zeeland tot Japan of Taiwan.
Een berghut is een (vaak eenvoudig) onderkomen in de bergen, dat onderdak biedt aan bergwandelaars, alpinisten en/of rotsklimmers. Zie het als een primitieve herberg, waar alleen voor de meest basale benodigdheden wordt gezorgd: warmte en onderdak voor de nacht en, afhankelijk van het type hut, ook voeding. In de Alpen is al jaren een tendens aan de gang om berghutten te moderniseren, zodat de gasten meer privacy en comfort kan worden geboden. Er zijn ‘bemande’ en ‘onbemande’ hutten; de eerste soort heeft een waard of waardin die maaltijden serveert, de andere bieden die service niet. Als er een waard op de berghut let, dan kun je over het algemeen ook drankjes of tochtproviand kopen.
In de Alpen zijn er ongeveer 1.800 berghutten. De meeste zijn eigendom van lokale of nationale bergsportverenigingen, een klein aantal is in privébezit. Ben je zelf lid van een bergsportvereniging (in Nederland is dat de NKBV), dan krijg je meestal korting op de overnachting en ben je goed verzekerd.
Slapen in een berghut doe je vaak op matrassen met meerdere mensen op een zaal, niet tussen lakens, maar onder dekens of dekbedden. In het Duits heet zo’n slaapzaal een Matratzenlager en in het Frans dortoir. Een kussen en deken ligt in de meeste hutten voor je klaar, maar het is tegenwoordig bijna in elke hut uit hygiënisch oogpunt verplicht om je eigen lakenzak (met kussensloop) te gebruiken en vanuit corona-maatregelen wordt meestal gevraagd een eigen slaapzak mee te nemen. In modernere hutten zijn soms zelfs kamers voor twee of vier personen. Zeker voor gezinnen met (kleine) kinderen is dit ideale manier om het huttenleven te leren kennen. Als je op een Lager slaapt, kan het soms wel eens erg onrustig zijn: gesnurk, plassende kamergenoten, gerommel in rugzakken. Neem oordopjes mee!
Meer lezen? Bekijk ons artikel over overnachten in de berghut
In (bijna) alle hutten zijn tegenwoordig sanitaire voorzieningen, zoals toiletten en stromend water, maar alleen in de modernere vind je douches en warm waswater. Het is goed om je te realiseren dat veel hutten hoog in de bergen niet zijn aangesloten op het elektriciteitsnet of de riolering. Bevoorrading is niet eenvoudig en kostbaar, zeker als hutten niet met de auto bereikbaar zijn. Soms is er een kabelbaan in de buurt en anders gebeurt de bevoorrading per helikopter. Niet vreemd dus dat men in veel hutten zuinig omgaat met energie en water en de menukaart niet al te uitgebreid is.
In een artikel over huttentocht mag ook een waarschuwing nooit ontbreken: aan bergwandelen kleven ook altijd risico’s die er op de Veluwe of Zuid-Limburg niet zijn. Zeker tijdens een huttentocht die je hoger en dieper in de bergen leidt. Je moet vaak dagelijks wel een of twee bergpassen oversteken waar je te maken kunt krijgen met lastig terrein, zoals blokkenvelden, smalle graten en steile afgronden. Elk jaar gebeuren er in de bergen ongelukken, die deels fataal aflopen. In ongeveer de helft van de gevallen gaat het om struikel- of valpartijen. In 33% van de gevallen is er sprake van een zogenoemde ‘blokkade’. Dat is een situatie waaruit een persoon zichzelf niet kan bevrijden, ook al is er geen sprake van een ongeluk. Ongeveer de helft van de wandelaars is de oriëntatie kwijt, en in de meeste andere gevallen speelt uitputting een grote rol. Dit laatste doet vermoeden dat zelfoverschatting en de verkeerde routekeuze belangrijke factoren zijn geweest. Zorg dus dat je weet waaraan je begint en dat de route jouw niveau niet overstijgt en het liefst iets onder je niveau ligt, zodat je nog iets overhoudt in het geval van een onvoorziene situatie. Er zijn huttentochten op ieders niveau, zelfs die je met kleine kinderen kunt maken.
Behalve de standaard uitrusting die je tijdens een bergwandeling nodig hebt (goede bergschoenen, een hardshell of regenjas, extra isolerende kleding omdat het op hoogte koud kan zijn, zijn de minimale stukken) heb je een wat groter formaat rugzak nodig. De 40 liter rugzak wordt gezien als het ideale formaat voor een huttentocht. Kijk hier voor een volledige paklijst.
De meeste berghutten openen hun deuren vanaf half juni tot half september. Voor en na die tijd is de kans op sneeuw te groot. Wanneer een hut open is hangt af van de ligging (hoogte) en bereikbaarheid. Sommige hutten zijn ook in de winter open voor toerskiërs.
SNP Natuurreizen biedt keuze uit maar liefst 33 huttentochten door prachtige hooggebergtes wereldwijd, van Noorwegen tot de Balkan, de Alpen tot de Pyreneeën, van IJsland tot Nepal, van Corsica (GR20) tot Réunion en Alaska tot Patagonië. Meestal is bagagevervoer mogelijk, zodat je niet met een zware rugzak hoeft te sjouwen. Dat scheelt behoorlijk wat zweetdruppels.
Als je een dagtocht in de bergen maakt, is een berghut vaak het hoogst haalbare. Daar aangekomen na een lange klim rest er meestal alleen tijd voor een hapje en een drankje op het terras, waarna je weer moet afdalen om op tijd weer terug te zijn in het bewoonde dal. Tijdens een huttentocht is de aanloop naar de eerste hut nog maar het begin van iets wat alleen maar mooier wordt. Na een overnachting in de hut kun je de volgende dag verder trekken naar de volgende hooggelegen berghut. In plaats van terug af te dalen, voert de route je meestal juist hoger en dieper de bergen in. Het netwerk van berghutten op een dagafstand lopen van elkaar stelt je in staat om met relatief weinig bepakking grotere afstanden afleggen in de bergen en dus veel meer van de omgeving te zien en ervaren.
Tijdens huttentochten verblijf je dus meerdere dagen achterelkaar op hoogte in de bergen zonder af te dalen. Hierdoor kom je letterlijk los van de bewoonde wereld met haar dagelijkse beslommeringen. De eenvoud van het wandelen in de bergen maken je geest vrij. Je smartphone gebruik je alleen nog om af en toe een foto te maken, want bereik is er op veel meeste plekken niet. Je snuift een flinke dosis frisse berglucht op. Bent de hele dag buiten en in beweging en daar knap je van op. Natuurlijk zijn er ook de onvermijdelijke momenten van vermoeidheid, maar uiteindelijk wordt je lichaam er sterker van. Door op eigen kracht door het landschap te trekken in een langzaam tempo sla je de vele mooie indrukken diep in je vezels op. De film van de route kun je vaak jaren na dato nog letterlijk afspelen in je hoofd. De vermoeiende momenten ben je dan allang weer vergeten. En wat overblijft, is een mooie herinnering voor het leven.
Een huttentocht kun je natuurlijk prima in je eentje maken. Om veiligheidsredenen is het verstandiger om het samen met iemand te doen. Een huttentocht met vrienden of familie is ook een ontzettend sociaal gebeuren. Samen beleef je ups en downs, zowel letterlijk en figuurlijk. Je beleeft avonturen (een lastige passage), sleept elkaar door moeilijke momenten heen, deelt alle mooie indrukken, hebt veel tijd om met elkaar te praten. Deze gezamenlijke ervaringen scheppen een band. Niet alleen met je eigen tochtgenoten, maar ook met eventuele andere wandelaars die bezig zijn met dezelfde huttentocht. Je komt elkaar onderweg steeds weer tegen en treft elkaar ’s avonds in dezelfde hut. Zijn jullie op de eerste dag nog complete vreemdelingen voor elkaar, na een paar dagen kun je er al vrienden voor het leven bij hebben gemaakt.
Over downs gesproken. Het maken van een huttentocht gaat niet altijd zonder slag of stoot. Natuurlijk zijn er huttentochten op allerlei niveaus mogelijk (ook die geschikt zijn voor beginners). Maar het op eigen kracht bedwingen van bergen gaat nu eenmaal niet zelden gepaard met wat zweetdruppels. Soms duurt de klim erg lang of is het erg steil. Een bepaalde passage kan lastig en daarmee spannend zijn. Maar overwin je je angsten, en haal je die bergtop of bergpas, dan is het geluks- of overwinningsgevoel evenredig groot!
Ontvang iedere twee weken tips en inspiratie over de mooiste bestemmingen in je mailbox.
