Schotland bestaat uit woest bergterrein met rivieren, meren, moors en maar liefst 282 munro's. Kortom, een hotspot voor wandelaars. Dit zijn de zes gebieden die je niet mag missen, inclusief een bonustip...
Schotland wordt doorsneden door de Great Glen, een ruim 100 km lange vallei tussen Inverness en Fort William. Minder romantisch omschreven: een lange scheur in de aardkorst die grotendeels gevuld is met water, o.a. dat van Loch Ness. Al dat water samen vormt het Caledonian Canal. In het oosten, bij Inverness, eindigt dat in de Moray Firth, een grote zeebaai.
Ten zuiden van de Great Glen liggen de Grampian Mountains met in de oostelijke uitlopers de Cairngorms. Meer naar het westen bij Fort William liggen imposante bergen als Buchaille Etive Mor (1022m), Bidean nam Bian (1148m) en Ben Nevis (1343m). Ten noorden van de Great Glen liggen de Noordelijke Hooglanden, waarvan het westelijke deel tot het natste, winderigste en schaarst bewoonde gebieden van Groot-Brittannië hoort. De kustlijn van Schotland is woest en rafelig. Voor de westkust liggen ondermeer de Hebriden en in het noorden de Orkney Islands. Het grensgebied tussen Engeland en Schotland heet The Borders. Genoeg moois om de komende tijd je wandelvakanties in Schotland te plannen!
Het vasteland van Schotland heeft een kustlijn van 9911 kilometer, en met de eilanden erbij opgeteld is dat zelfs 16.490 kilometer. De westkust heeft diepe inhammen; de oostkust is minder rafelig, maar heeft zeebaaien en zandstranden. De Schotse kust is misschien wel op z'n ruigst bij Cape Wrath, het noordwestelijkste puntje van het Britse vasteland en eindpunt van een de zwaarste trails van Schotland: de Cape Wrath Trail. Deze wandelroute voert vanaf Fort William via de ruige kliffen van Knoydart dwars door de onherbergzame Schotse hooglanden naar Cape Wrath.
Voor avontuurlijke wandelaars is het gebied het neusje van de zalm, voor anderen misschien iets té inspannend. 'The Great Wilderness', ten zuiden van Ullapool is een uitgestrekt, onbewoond berggebied met brede dalen en ruige munro's (bergen hoger dan 3.000 voet = 914,4 m) waarvan de toppen alleen via steile stenige routes te bereiken zijn. De beloning blijft niet uit: fenomenale vergezichten over het achterliggende bergland en over de westkust. Wie hiervan gaat watertanden trekt z’n wandelschoenen aan voor de eerder genoemde Cape Wrath trail.
De breuklijn die de Schotse Hooglanden scheidt van de Schotse Laaglanden (Central Lowlands) loopt dwars door het Loch Lomond & The Trossachts National Park. In de Laaglanden is het landschap open en groen, meer naar het noorden voeren de wandelingen langs uitgestrekte glens en (over) rotsachtige pieken.
Voor wie de Schotse Laaglanden van kust naar kust wil verkennen (en niet vies is van verharde landwegen en paden) is de John Muir Way een aanrader, vernoemd naar de oprichter van het systeem van nationale parken in de VS (niet te verwarren met de John Muir Trail in Californië).
Zuidelijk van de Laaglanden vind je het Zuid-Schotse Bergland. 'Southern Uplands' geheten omdat het 300-400 m boven de zeespiegel ligt en het bergen herbergt van zo'n 840 m hoog. In Dumfries & Galloway ligt de machtige Merrick, met 843 meter net niet hoog genoeg om zich een munro te mogen noemen. In het oosten liggen de glooiende Moorfoot en Lammermuirruggen.
De Southern Upland Way doorkruist het Zuid-Schots Bergland van kust naar kust. Je wandelt langs kronkelende riviertjes, struint over heidevelden, beklimt eens een topje (710 max) en doorkruist dalen die dwars op het pad liggen. Challenging en misty. Een van de allermooiste trajecten is door de Tweed-vallei tussen Beattock en St Mary's Loch.
Niet alleen om de natuur - glooiende heuvels in het westen en vriendelijke dalen plus de schilderachtige kust van Berwickshire in het oosten - maar ook om de geschiedenis zijn The Borders een wandelvakantie waard. Ooit werden in deze nu vredige streek heftige grensoorlogen tussen Engeland en Schotland uitgevochten. Kenmerkend aan de regio zijn de (resten van) machtsbolwerken die nog fier overeind staan of er dramatisch mooi bij liggen, van kloosters en sprookjesachtige kastelen tot spooky ruïnes. Het landschap bestaat uit bossen, heidevelden, heuvels en door rivieren doorsneden dalen, waarvan de Tweed-vallei een van de hoogtepunten is. De heuvels in Galloway (westen) reiken tot 800 meter hoog, vergelijkbaar met die van de Cheviot Hills in het oosten. De kustlijn is grillig en woest.
Wie googelt op 'mooie wandelgebieden Schotland' komt ongetwijfeld het woord munro tegen. Een munro is een berg van 3.000 voet (914,4 m) of hoger. Schotland telt 282 munro's, verspreid over het land en Ben Nevis is de hoogste: 4.411 voet, dus 1.345 m hoog. Echte munroists verzamelen munro's. Heb je je lijst compleet? Dan mag je jezelf een completionist noemen. Onder de drie mooiste voor beginners - mooie route naar de top en indrukwekkend uitzicht - noemen ervaringsdeskundigen Ben Lomond (974 m), Schiehallion (1083 m) en Ben Chonzie in Perthshire (931 m). Echte bikkels doen alle munro's in minder dan 40 dagen.
Kijk op de site van reisboekhandel De Zwerver voor wandelgidsen en wandelkaarten over Schotland.