De Lofoten Crossing, ook bekend als de Long Crossing of the Lofoten, is een 'niet officiële’ langeafstandswandeling. De trail, gemaakt door een paar enthousiaste wandelaars, combineert de beste wandelpaden van de Lofoten (uitspraak: Loff-ooten) tot een ware thru-hike van west naar oost. Je loopt over de vier grootste eilanden en doorkruist zo de Noorse archipel die boven de poolcirkel ligt. Een uitdagende wandeling in het ruige Noorse landschap waar je soms op de veerboot stapt langs de fjorden naar het volgende eiland.
Wandelen op de Lofoten is net even anders dan over de veelal goed onderhouden paden in de Alpen en andere delen van Europa. Je loopt over rotsige, niet gemarkeerde paden. Soms heb je geluk en wordt het pad aangegeven met een rode verfstip. Maar regelmatig is er helemaal geen markering. Je loopt op een GPX die je bijvoorbeeld op je mobiel in een navigatie-app zet. Door het ‘allemansrätten’, ofwel het recht om te wildkamperen, kun je op de mooiste plekken je tentje opzetten.
Ik besluit deze trail samen met een paar vrienden te lopen. Na heel wat plannen, reizen we met een groep van vier naar de Lofoten. Doordat we kamperen en onderweg niet veel supermarkten tegenkomen, is het even puzzelen met onze bepakking. We nemen gevriesdroogde maaltijden mee voor ontbijt en avondeten. Aangevuld met snacks en fruit moet dit voldoende zijn voor de komende dagen. De regenkleding leggen we bovenop, want het kan flink tekeergaan zo hoog in het noorden.
Een prachtige boottocht van het vasteland, Bodø langs de kust en verschillende kleine eilanden van de Vestfjorden brengt ons naar het dorp Svolvær. We zetten voet op het meest westelijke en grootste eiland van de Lofoten: Austvågøya. Een taxirit brengt ons naar het beginpunt verderop. De trail start bij de Matmora trailhead. Vanaf zeeniveau stijgen we direct door de bossen. Het is even wennen met de zware backpack op mijn rug. Door het eten, water en slaapspullen komt het gewicht boven de tien kilo uit. Stap voor stap stijgen we tot boven de boomgrens. Van hier af kijken we over de oceaan en op de omringende bergen. We zien Matmora, de eerste bergtop die we vandaag oversteken. De trail slingert langs de bergflanken en we manoeuvreren langs grote rotsblokken op het blokkenterrein. Een veelbelovend begin!
Het weer op de Lofoten kan snel omslaan en de eerste dag krijgen we meteen een goed voorbeeld van wat dat eigenlijk betekent. Vier seizoenen in één dag, zoals de locals zeggen. Zon, hagel, regen en als je geluk hebt: zon. We zoeken de eerste dag een beschutte plek voor onze tent en doen snel wat droge kleding aan. We warmen op in de tent met een pasta bolognese die we bereiden met kokend water. Het smaakt heerlijk na een volle dag wandelen.
De volgende morgen schijnt de zon weer en vervolgen we onze weg door de Noorse bergen. De trail gaat langs een steile bergkam als we het dorpje Svolvær passeren. Na een korte stop stijgen we vanaf de bewoonde wereld zo weer de natuur in. Langs het pad loopt een grote stalen waterbuis omhoog. Deze brengt het verse water vanuit het bovengelegen bergmeer naar beneden. Omdat het vrij stijl is, liggen er zo nu en dan touwen die grip moeten geven als we een klein stukje rots moeten beklimmen. Al zijn de touwen vrij verweerd, het is fijn om wat meer houvast te hebben. We volgen de stalen waterbuis en eenmaal boven zien we een prachtige hut naast het bergmeer waar wandelaars kunnen slapen. Er staat alleen een stapelbed en tafel in. De hut is al bezet door een stelletje en we lopen iets verder om onze tenten op te zetten.
De volgende dag slaat het weer om. We hebben van tevoren een strak schema gemaakt, maar door de vele regen kunnen we niet verder. De paden zijn al uitdagend en nog uitdagender bij slecht weer. We lopen slechts een aantal kilometer naar het volgende dorp Leknes en daar hebben we de rest van de dag een rustdag. Vanwege het slechte weer boeken we een AirBnB. Doordat we de route te strak gepland hebben en na acht dagen weer moeten vertrekken, betekent dat wel dat we de volgende dag flink moeten doorstappen en 40 kilometer lopen. Daarom is het altijd verstandig om een of twee dagen speling aan te houden als je een tocht plant zodat je altijd een rustdag bij onvoorziene omstandigheden kunt plannen. Leermoment!
Veertig kilometer dus. De tocht slingert langs de fjorden en passeert het dorpje Nusfjord, een van de oudste vissersdorpjes van Noorwegen. Met haar kenmerkende gele en rode huizen op hoge houten palen wordt hier nog steeds veel gevist. Er wordt vooral kabeljauw gevangen en naast visserij is toerisme nu een belangrijke inkomstenbron. Je kunt zelfs een overnachting boeken in een typisch vissershuisje. Ruim tien uur (!) later, komen we op onze laatste benen aan bij de brug Fredvang, die voor Lofoten zo kenmerkend is. Op deze witte moderne brug, omringd door de hoge pieken van de Lofoten, worden we getrakteerd op een fantastische rood-oranje zonsondergang. Dit prachtige schouwspel geeft ons energie en we kunnen niet meer dan blij en voldaan zijn na zo'n lange dag op de trail. Het is 11 uur 's avonds als we eindelijk ons tentje opzetten en eten opwarmen. Het voelt eigenlijk helemaal niet zo laat omdat het nog licht is. Het schemert hier in de zomer namelijk maar een paar uur en het wordt nooit helemaal donker.
Nadat we als een blok geslapen hebben en wat meer uitgerust zijn, lopen we verder richting Kvalvika Beach. Het is een van de hoogtepunten van de archipel. Het strand voelt tropisch aan door haar heldergroene water met witte zandstranden en het lijkt alsof je even op een tropisch eiland bent. Maar dan wat kouder en omringd door de fjorden en bergtoppen. Het is schitterend en ook wat drukker met dagtoeristen. Vanaf het strand loopt het pad omhoog en we klimmen naar de volgende bergpas voor nog een uitzicht over de fjorden met haar verscholen baaitjes. Het verveelt niet!
Op dag zes nemen we de veerpont naar het laatste eiland Moskenesøya en vragen de stuurman ons af te zetten in de baai van Forsfjorden. Alleen al de vaart is een beleving op zich door de prachtige fjorden en we maken ons op voor een uitdagende dag. De Hermannsdalstinden, de hoogste piek van de Lofoten, bedwingen we vandaag. We kunnen onze backpacks aan het begin van de klim achterlaten omdat het pad omhooggaat en dan dezelfde weg weer terug. Op een technisch pad, hier en daar met touwen en kettingen gezekerd, klimmen we tot boven de 1000 meter. Vanaf de top kijk je 360 graden uit over de fjorden, bergpieken, dorpjes en de oceaan. Het ruige landschap laat niets te wensen over. Mijn gedachten dwalen af als ik zelfs even een paar minuten powernap op de top. Heerlijk.
De laatste twee dagen brengen ons naar het eindpunt en meest westelijke deel van de Lofoten Cossing, Stokkvika. Eerst komen we aan in Moskenes, waar een camping ligt en we eindelijk weer kunnen douchen. Het voelt heerlijk om de viezigheid van ons af te spoelen en in de avond eten we een visburger bij het restaurant van de camping. Vers eten smaakt, in plaats van de droogvoermaaltijden, heerlijk na zoveel dagen op de trail. De volgende en laatste dag gaan we nog één keer een bergpas over, nog één keer afdalen en nog één keer langs de bergflanken en nog één keer uitkijken over de oceaan. We zetten de tent op voor een laatste nacht in de Noorse natuur. We koken wat water en maken een laatste warme maaltijd.
We kiezen ervoor om te ‘cowboy campen’: slapen zonder tent, alleen op je slaapmat in je slaapzak. Het geeft een heerlijk gevoel van vrijheid. De laatste zonsondergang is prachtig en geeft ons een bijna emotioneel afscheid van de trail, zo erg hebben we genoten.
De Lofoten strekken zich uit over ongeveer 180 kilometer boven de poolcirkel, in de Noorse Zee. Deze eilanden worden gekenmerkt door de steile bergen die uit de zee oprijzen, diepe fjorden, prachtige stranden, groene valleien en oude vissersdorpjes. De belangrijkste eilanden zijn Austvågøy, Vestvågøy, Flakstadøy en Moskenesøy. Daarnaast zijn er nog vele kleinere eilandjes. De Lofoten hebben een rijke geschiedenis van visserij, die zijn oorsprong vindt in de Vikingtijd. De traditionele visserij, zoals het drogen van kabeljauw op houten rekken, is nog steeds een belangrijk onderdeel van de lokale cultuur.
Elmar Teegelbeckers is reisjournalist en oprichter van het platform hiking-trails.com. Hij schreef ook het boek Hiking Trails, over de mooiste langeafstandswandelingen van Europa. Eerder schreef hij op Op Pad dit artikel over Thru-hiking: alles wat je wilt weten.