icon-mouse icon-mountain icon-facebook icon-instagram icon-pinterest icon-twitter icon-youtube icon-close icon-zoek icon-triangle-left icon-triangle-right icon-ebike icon-hond icon-gezin icon-zwaarte icon-gps icon-trein icon-comfort
Image
Wandelen Oostenrijk Almen Salzburgerland
Gebiedsinformatie

Wandelen langs almen in Salzburgerland

  • 17 februari 2016
  • Door: Sjiva Janssen
  • Fotografie: Sjiva Janssen

In dit artikel beschrijven we een 5-daagse tocht met het gezin (twee kinderen in de leeftijd van 9 en 12) door de Osterhornbergen. Een groen berggebied aan de rand van de Alpen, dat bekend staat om de vele almen en bijbehorende almhutten. Wandelaars zijn hier meer dan welkom, en omdat de bergen al een stuk minder hoog zijn dan in de centrale Alpen, lenen ze zich goed voor gezinnen met beginnende bergwandelaspiraties. Dat neemt niet weg dat sommige etappes lang en zwaar zijn. En hoe houd je het dan nog leuk voor de kinderen?

Praktische informatie over de zwaarte, de route, navigatie etc. vind je aan het eind van het verhaal.

Lees ook:

Image
De Genneralm, een grazige hoogvlakte vol mooie wandelroutes en almhutten.
De Genneralm, een grazige hoogvlakte vol mooie wandelroutes en almhutten. Foto: Sjiva Janssen.

De opwinding is groot als we aan het eind van een ­lange, steile klim eindelijk de Genneralm bereiken. Meinou (12) en Julia (9) rennen enthousiast naar de eerste hut in zicht, de Posch’n Hütte. Blijdschap, opluchting. De etappe van vandaag was lang (érg lang), maar nu kan het grote uitblazen ­beginnen. Twee nachten zullen we hier slapen. Morgen kunnen we een wandeling maken naar keuze, maar we kunnen ook helemaal niets doen. Een dagje op en rond de hut lijkt ons nu opeens geen straf. De traditionele houten almhut ligt op een grazige hoogvlakte, omringd door mooie bergen en met een gezellig terras dat tot laat in de avond nog in het zonlicht baadt. Hier vermaken we ons wel.

Image
Posch'n hütte.
Posch'n Hütte.

De Weissenbachers

Tussen kippen en schapen scharrelt ook de ­tweejarige Carola. Zij is de jongste loot aan de familieboom van de Weissenbachers, die al generaties lang de hut bezitten. We worden onthaald in de hut alsof we de ­familie al jaren kennen. Sieflinde Weissenbacher, ­gekleed in een dirndl, serveert ons Weizenbier en Apfelschorle, in haar kielzog gevolgd ­Stefan Weissenbacher, die een fles Schnapps en kleine glaasjes meebrengt. Op onze komst moet geproost ­worden. En op de bergen! Waarover hij meteen de loftrompet steekt. ‘Het leven op de alm is mooi’, zucht hij.
Hij vertelt dat de Genneralm in totaal 23 almhutten telt, die vroeger allemaal gedurende de hele zomer werden bemand. ‘Maar nu horen wij bij de laatste drie!’
Dan onderbreekt Sieflinde hem. Ze zet een grote, dampende Kasnockn-Pfanne op tafel - ‘Richtiges Bergsteiger­essen’ - die we met vier vorken helemaal leeg schrapen.

Image
Kasnockn-pfanne.
Kasnockn-Pfanne.

Als we voldaan uitbuiken, klinkt er vanachter een heuvel naderend koebelgerinkel. Stefan drijft de koeien binnen een omheining naast de hut. Zijn werkdag zit er nu pas op. Morgenvroeg is hij als eerste weer wakker om voor dag en dauw de koeien naar buiten te drijven, waarna hij in zijn auto stapt om af te dalen naar het dal - nog vóór zijn gasten wakker worden - waar hij ook een reguliere baan heeft. Aan het einde van de middag komt hij terug, verzorgt de koeien, eet en drinkt met de gasten en geniet van het bergleven. Dat houdt hij het hele seizoen vol tot ergens in september de jaarlijkse Almabtrieb plaatsvindt. Tijdens dit volksfeest worden alle koeien versierd en tegelijk de berg af gedreven, waarbij het hele dorp uitloopt om ze binnen te halen. Het markeert al eeuwen de overgang van de zomer naar de winter.

Image
Alpenflora op en rond de Zwolferhorn.
Alpenflora op en rond de Zwolferhorn.

Julia wordt Heidi

De volgende dag hebben de kinderen geen moeite om zich te vermaken rondom de hut. Julia is helemaal happy als ze ook zo’n mooie dirndl jurk krijgt aangemeten. Sieflinde staat al vroeg Erbsensuppe mit Würsteln te koken voor de wandelaars die de hele dag af en aan komen. Bij mij kriebelt het weer. Rond de Genneralm liggen meerdere bergtopjes voor het grijpen. In de ­middag beklim ik de Gennerhorn en wordt beloond met een uitzicht over half Oostenrijk. In het westen laten de Alpenreuzen van de centrale hoofdkam zich zien: de Großglockner, Oostenrijks hoogste, is makkelijk te ­herkennen. Meer noordwaarts, richting Duitsland, ­torent het indrukwekkende kalkmassief van de ­Berchtesgadener Alpen uit boven zijn omgeving. In het zuiden ligt nog zo’n eenzaam kalkmassief, van de Dachtstein, met een gletsjer die glimt in de zon. In het oosten ligt het vlakke laagland van Oberösterreich. Je vergeet het haast, maar ­Oostenrijk bestaat lang niet alleen uit bergen.

Image
Halverwege de klim naar de Genneralm.
Halverwege de klim naar de Genneralm.

Op naar de Postalm

Het is maar goed dat de kinderen een rustdag hebben, want morgen wacht de koninginnenetappe. We ­trekken dan verder naar een volgende hut, op de Postalm, een nog groter plateau dan de Genneralm met genoeg wandelpaden voor een hele week op zich. Hier zullen we ook weer twee nachten blijven.
We kiezen voor de mooiste maar tegelijk zwaarste route. Niet onderlangs de bergen, maar dwars over twee steile bergruggen heen, een ware monstertocht. Stefan wrijft in zijn ogen. Hij is nu eens niet als enige vroeg op. We vertrekken als de zon nog achter de bergen schuilt. Het eerste uurtje lopen we in heerlijk koele schaduw.

Image
wandelen-almen-oostenrijk-8

Net als we beginnen aan de klim, halen de eerste zonnestralen ons in en breekt het zweet ons uit. Julia heeft het vooral zwaar. We moeten alles uit de kast trekken om haar te motiveren. Heel belangrijk is te weten hoe ver het nog is, ook al is dat nog ver. We doen spelletjes. Wanneer zelfs dat niet meer werkt, grijpen we naar ons laatste redmiddel: een grote reep chocolade. Hiermee ­halen we nét aan de 1.764 meter hoge ­top van de Hoher Zinken. Terwijl Julia de laatste blokjes op­smikkelt, pakken wij de kaart erbij. De top is een uitge­lezen plek om de route te bestuderen. Nu we de etappe bijna letterlijk kunnen overzien, komt de kaart ook voor Julia veel meer tot leven. De afstanden worden duidelijk, de ­verschillen tussen een dal, een bergtop en een bergpas. ‘Oké duidelijk, we hebben nog een eind te gaan.’

Image
Boven op de Hoher Zinken.
Boven op de Hoher Zinken. Foto: Sjiva Janssen.

Op je neus!

De vallei waarin we afdalen is ruig en verlaten, met een wilde begroeiing en rotsen. Van een duidelijk pad is nauwelijks meer sprake. Verftekens op grote keien en boomstammen markeren de route en het wordt steeds lastiger om die te vinden. We maken van de nood een deugd: een wedstrijdje wie als eerste de ­strepen vindt. Julia loopt voorop en wint meestal.
Nu we niet meer zo steil hoeven te klimmen, komt er ruimte voor genieten. In deze omgeving is dat niet moeilijk. We komen geen mens meer tegen, het is stil en we worden omringd door heel veel natuur. Ik hoef Julia zelden op iets te wijzen, want ze spot vanalles zelf. ‘Een salamander!’ roept ze. We vinden sprinkhanen, een ­reuzenmierenhoop, een grote kraai, een adder rustig ­badend in de zon, veel bloemen en wilde aardbeien. ‘Hm, lekker!’ Op een bepaald stuk fladderen tientallen vlinders in het rond, die ons soms ook aanzien voor een bloem. ‘Er zit er eentje op je neus, pap!’
Wandelen is leuk als er veel te zien is onderweg.

Image
Wat een grote mierenhoop!
Wat een grote mierenhoop!

De kriebels

Dan begint de tweede klim. Meteen steil, maar dit keer is het pad smaller en spannender. Daardoor moeten we iets voorzichtiger zijn, maar is het ook minder saai dan op een breed pad. Julia komt beter vooruit dan tijdens de eerste klim. Voor mij is het leuk om te constateren dat ze een goede balans heeft en vrij is van hoogtevrees. Ze klimt tredzeker tussen hoog gras door. Soms is het zo steil dat onze handen er even aan te pas moeten komen. Op een paar héle smalle richels krijg ikzelf een beetje de kriebels en houd ik haar stevig vast.
De klim leidt ons naar een klein pasje, en aan de ­andere kant van de bergflank ligt de Postalm aan onze voeten: een grazige hoogvlakte met lariksbossen zo ver het oog reikt. Het loopt tegen het einde van de middag. Het einde van de energievoorraad, zowel van jong als van oud, komt in zicht. Een kwartiertje lopen verder dient zich plots de bewoonde wereld weer aan in de vorm van een ‘urige’ houten almhut onder een rots, met een ­omaatje in de deuropening op een schommelstoel. ‘Ze hebben limonade en taart!’ roept Julia. We laten het ons smaken, want we hebben het verdiend. Als oma hoort waar we helemaal vandaan ­komen, mag Julia zich extra tegoed doen aan de privé snoeppot. Want dat is wel een heel grote prestatie, helemaal vanaf de Genneralm!

Image
Op de Postalm, met uitzicht op de Dachstein in de verte.
Op de Postalm, met uitzicht op de Dachstein in de verte.

Apotheose

We mogen met recht trots zijn op onszelf als zelfs de locals onder de indruk zijn. Maar we zijn er nog niet! De Postalm is een van de grootste almplateaus van Oostenrijk en het is nog wel een uur verder lopen naar onze slaaphut. Was het gedurende de dag een uitdaging om het moreel bij de kinderen hoog te houden, nu is dat geen punt meer. De energie is op, maar het moreel torenhoog. De laatste kilometers beleven we als een ware apotheose, die vooral wordt veroorzaakt door het wonderschone landschap. Zere benen kunnen niet beletten dat we met volle teugen genieten van de frisgroene weides, afgewisseld door bossen van lariksen, de mooiste aller naaldbomen, en een heerlijk horizontaal pad over lichtgrijze en gladde kalkstenen. Grote keien nodigen uit om op te zitten of te klauteren, terwijl de lage zon de bergen in vuur en vlam zet. Spelletjes spelen om te motiveren hoeft niet meer, we verkeren in een soort overwinningsroes. Ik zie het in de ogen van Julia. Wijlen ­Ronald Naar, de bekende ­Nederlandse bergklimmer en vader, zei eens: ‘Je krijgt maar één keer de kans om ­kinderen in de bergen te introduceren.’
Die hebben we vandaag ten volle benut.

Image
Kapel op de Postalm.
Kapel op de Postalm.

Zelf deze tocht maken?

Gebied: Osterhornbergen, een sappig en groen berggebied ten oosten van Salzburg met veel ­traditionele almen en bijbehorende hutten. Aan de rand van het gebergte liggen diepe ­meren waarin steile bergkammen weerspiegelen. Hoogste berg is de Gamsfeld (2.027 m.; wordt tijdens de beschreven tocht niet beklommen).
Route: Wij maakten een vijfdaagse trektocht ­waarbij we in totaal vier nachten op hoogte ­verbleven in twee ­verschillende almhutten.
Vanuit beide hutten kun je één dag helemaal zelf invullen, waarna je weer verder trekt. De tocht hebben we niet zelf uitgestippeld, maar is een arrangement van SNP Natuurreizen inclusief bagagetransport, routebeschrijving, gps-tracks.
Globale routebeschrijving van dag-tot-dag: St. Gilgen met de kabelbaan naar de Zwölferhorn en vanaf daar lopen naar de Genneralm (dag 1); een dagtocht naar keuze op de Genneralm (dag 2); van de Genneralm via de Hoher Zinken naar de Postalm (dag 3, makkelijkere variant onderlangs de bergen is mogelijk); dagtocht op de Postalm (dag 4); afdalen van de Postalm naar de Wolfgangsee (dag 5).
Navigeren: Boek je de SNP reis, dan ontvang je een uitgebreide routebeschrijving met aanvullende achtergrondinformatie. Je loopt over duidelijke paden, die gemarkeerd zijn. Onderweg kom je op kruispunten ook regelmatig wegwijzers tegen, vooral op de populaire wandelplekken, zoals rond de Zwölferhorn, op de Genneralm en op de Postalm. In tussenliggende gebieden is het wat schaarser. Een goede wandelkaart blijft essentieel om bij je te hebben (en is inbegrepen bij de SNP-reis).
Benodigde wandelkaart: Kompass Salzkammergut, schaal 1:50.000, uitg. Kompass.
Moeilijkheidsgraad: De twee etappes naar de almhutten toe zijn het zwaarst (aanbevolen vanaf 11 jr), maar er zijn makkelijkere alternatieven. Boek je de SNP-reis (zie hierboven), dan wordt je bagage vervoerd. Is één van de gezinsleden niet in staat om de langste etappes te ­lopen, dan kan hij of zij een lift krijgen.
Overnachten: Twee keer twee nachten in een almhut (a/h eind van dag 1 & 2 op de Genneralm en dag 3 & 4 op Postalm). Op zowel de Genneralm als de Postalm zijn meerdere almhutten aanwezig, waar je kunt overnachten. Reserveren aanbevolen. De tocht begint en eindigt aan de Wolfgangsee, waar alle mogelijke overnachtingsvormen ruimschoots aanwezig zijn en reserveren iets minder noodzakelijk is.

Image
wandelen-almen-oostenrijk-12
Image
wandelen-almen-oostenrijk-7
Image
Oostenrijk_bergalmen_Salzkammergut