Edelherttrail traject 3: de Maas in al haar verschijningsvormen

Vanaf Boxmeer naar het zuiden heeft de Maas het landschap gevormd: maasuiterwaarden, maasterrassen, maasduinen en oude maasmeanders. Al die maasuitingen leveren een zeer gevarieerd en verrassend landschap op:  bloemrijke uiterwaarden, maasheggen, moerassige broekbossen, droge heidevelden, rivierduinen, fraaie vennen, beken en bossen. Dat allemaal heel dicht bij elkaar als een kralensnoer evenwijdig aan de Maas. Het zou voor edelherten een ideaal  gebied zijn: veilig bos en een grazige rivier binnen handbereik. Ook als trekroute voor edelherten en andere dieren is deze natuurstrook zeer geschikt. Helaas leven er hier geen edelherten. Wel andere dieren: wilde zwijnen in de Meinweg en het Meerlebroek, en in het Brachterwald wonen bovendien nog damherten. Maar allemaal opgesloten achter een hek.

De etappes

Het Edelherttrail-traject 'de Maas in al haar verschijningsvormen' is opgedeeld in 6 etappes:

• Etappe 10: Boxmeer - Nieuw-Bergen, 20,2 km
• Etappe 11: Nieuw-Bergen – Wellerlooi, 16,5 km
• Etappe 12: Wellerlooi -  Lomm, 21,5 km
• Etappe 13: Lomm - Tegelen, 23,3 km
• Etappe 14: Tegelen - Swalmen, 21,7 km
• Etappe 15: Swalmen - Vlodrop, 21,8 km

Etappes 1 t/m 5 vind je in traject 1: de Veluwe.
Etappes 6 t/m 9 vind je in traject 2: van IJssel naar Maas via het Reichswald
Etappes 16 t/m 19 vind je in traject 4: naar het Zuid-Limburgse heuvelland
Etappes 20 t/m 22 vind je in traject 5: van Zuid-Limburg naar Monschau

Etappe 10: Boxmeer - Nieuw-Bergen

Afstand 20,2 km, 92 meters stijgen en dalen

De etappe in het kort
Vanaf Boxmeer loop je rechtstreeks naar de Maas om langs de oever in zuidelijke richting te gaan. Al snel komt het sluizencomplex van Sambeek in het zicht, dat ervoor zorgt dat de Maas voldoende water houdt om scheepvaart mogelijk te houden. Vandaar gaat het verder landinwaarts en wandel je door het beroemde maasheggenlandschap richting de Vortumse  Bergjes, een met eiken bebost duingebiedje dat ooit midden in de Maas gevormd is. Daarna steek je met een veerpont de Maas over en loop je via Afferden het Nationaal Park Maasduinen een heel andere wereld binnen. De Maasduinen bestaan uit een langgerekt rivierduinencomplex met heide, stuifduinen, mooie vennen en bossen. Vanaf de uitkijktoren op het Afferdens Duin kun je de hele omgeving overzien. Bij de voedselarme vennen van de Duuvelskuul kun je het vleesetende plantje zonnedauw vinden. Op veel plaatsen zie je dat de eigenaar, het Limburgs Landschap, voormalige landbouwpercelen weer teruggeeft aan de natuur. Bij het eendenmeer verlaat je het gebied en eindigt de tocht in Nieuw-Bergen.

• Suggestie om te overnachten in Boxmeer: B&B Langs de Maas
• OV: station Boxmeer
• Suggestie om te overnachten nabij Nieuw Bergen: B&B Perron 22 in Vierlingsbeek
• OV: station Vierlingsbeek

Etappe 11: Nieuw Bergen – Wellerlooi

Afstand 16,5 km, 85 m stijgen en dalen

De etappe in het kort
Vanaf Nieuw-Bergen loop je bij het Eendenmeer de Maasduinen weer in. Bij het Driessenven en omgeving liggen een aantal vennen, die eerder verdwenen waren en deel uitmaakten van landbouwgrond, maar weer zijn teruggegeven aan de natuur. Ze zijn opgespoord en opnieuw uitgegraven. Sommige zijn al ouder, andere nog heel recent. Bij het grote Reindersmeer zie je dat de natuur tot in de jaren ’60 niet belangrijk was en opgeofferd werd aan een grootschalige zandwinning die tot 2001 duurde. Je wandelt door bossen en heide, waar je op zandige plaatsen een aparte insectenfauna kunt vinden van sprinkhanen, graafwespen, roofvliegen en zandloopkevers. Aan de voet van de Putjesberg ligt een fraai ven met waterlelies. Verder gaat het door dennenbos dat door natuurlijke verjonging van loofhout langzaam verandert in gemengd bos. Bij Wellerlooi verlaat je het bos en eindigt deze etappe.

• Suggestie om te overnachten in Wellerlooi: bij vakantieboerderij Zanderhoeve
• Er is ook een Fletscher Hotel in de buurt.
• OV: bus 83 Venlo Nijmegen.

Etappe 12: Wellerlooi -  Lomm

Afstand 21,5 km, 120 m stijgen en dalen

De etappe in het kort
Vanaf Wellerlooi duik je opnieuw de Maasduinen in en komen je in het natuurgebied De Hamert met zijn uitgestrekte heidevelden en vennen. Vervolgens kom je bij het Gelderns-Nierskanaal een gegraven kanaal, dat zich hier natuurlijk is gaan gedragen en nu door een fraai beekbegeleidend bos kronkelt. Na een stop bij het bezoekerscentrum ga je aan de andere kant van het kanaal weer de hei op en door het bos op richting Arcen. Daar ga je naar de Maas en met de veerpont naar Broekhuizen. Al snel kom je in een bosgebied. Eerst nog wat droge hei, maar dan in een heel ander bos: het elzenbroek, een moerasbos. Dan kom je bij een langgerekt gebogen perceel met een brede sloot erlangs. Het perceel is een oude, verlande maasarm uit de IJstijd. Daarna wordt het elzenbroek zo nat dat je via een vlonder moet wandelen. In de winter en het voorjaar staat het vaak blank waarbij open water hoge zeggepollen, slangenwortel en dotterbloemen dit bos een sprookjesachtige sfeer geeft. Het komt uit bij het Schuitwater dezelfde oude, verlande  maasarm, maar hier is het onderliggende veen weggegraven voor brandstof en is er weer open water is ontstaan. het is omgeven door bos. Verderop  ligt nog zo’n uitgegraven maasarm met Gele plomp en waterlelie. Hier kunnen sportvissers vanaf een vlonder hun hobby uitoefenen. Niet veel verder verlaat je dit gebied en kom je in het rozendorp Lottum, waar je met een veerpont opnieuw de Maas oversteekt. Dan is het niet ver meer naar Lomm waar deze etappe eindigt. 

• Suggestie om te overnachten in Lomm: B&B Antoniushoeve
• Of eerder in Lottum: Appartement Stokroos
• OV: Bus 83 Venlo Nijmegen

Etappe 13: Lomm - Tegelen

Afstand 23,3 km, 140 m stijgen en dalen

De etappe in het kort
Vanaf Lomm loop je zo weer de bossen en heidevelden op van de oostkant van de Maas. Al snel kom je bij de Ravenvennen een prachtig gebied waarvan je hoog vanaf een stuifduin uitkijkt over een vennengebied met vol zeldzame planten en libellen. Aan de randen van het gebied wordt volop aan natuurontwikkeling gedaan en komen er nieuwe vennen bij. Dan ga je over een kaarsrechte, lange zandweg door een kleinschalig landbouwgebied naar de Venkoelen, een groot gerestaureerd ven. Daarna gaat het via een natuurcorridor naar de Maas, waar je op de oostelijke uiterwaard blijft. Deze kant is natuurlijk ingericht en is zeer bloemrijk. Allerlei planten die typisch zijn voor het rivierengebied zijn hier te vinden. Galloway’s begrazen het gebied. Bijna ongemerkt loop je zo Venlo binnen een stad met fraaie parken en een historische binnenstad. We in Venlo steek je via de brug de Maas over en ga je langs de westelijke uiterwaarden verder. Ook deze corridor is natuurlijk ingericht en bijzonder fraai. Enkele oude kleiputten die opgenomen zijn in de natuur geven de indruk dat je midden in de natuur zit, terwijl je toch in een stedelijk gebied zit. Bij het kloosterdorp Steyl  ga je weer met de veerpont over en endigt de tocht even verderop in Tegelen.

• Suggestie om te overnachten in Tegelen: Aubergine Logeren & Dineren
• OV: Station Tegelen

Etappe 14: Tegelen - Swalmen

Afstand 21,7 km, 140 m stijgen en dalen

De etappe in het kort
Vanuit Tegelen volg je de loop van de Aalbeek en loop je het bos in. Hier gaat het steil omhoog het hoge maasterras op, het gevolg van opheffing van de aardkorst, waarin de Maas zich weer ingesneden heeft. Eigenlijk is het terras een oude maasbedding. Deze etappe gaat regelmatig het terras steil op en af. Ongemerkt ga je ook de Duitse grens over en loop je door het Brachterwald, een gebied waar ook wilde zwijnen en damherten leven. Het bos dat we hier vinden is vaak arm naaldbos maar ook dit gebied heeft verrassingen in petto. Aan de rand van het hoogterras ligt een elzenbroekbos, wat duidt op moeras. Er zit hier klei in de grond van de Maas dat overigens grotendeel afgegraven is door een maatschappij uit Swalmen. Wat verderop verlaat je het bos en kom je in het Meerlebroek aan de Nederlandse kant. Het is een vogelrijk moerasgebied, gevoed door kwel uit het hoogterras. Er leven ook wilde zwijnen leven en groeien bijzondere planten. Het is dan niet ver meer naar de Swalm, de fraaie kronkelende beek met zijn mooie broekbossen vol moerasplanten. We worden er uitgezwaaid door weidebeekjeuffers.

• Suggestie om te overnachten in Swalmen: Slapen & Smullen
• OV: Station Swalmen

Etappe 15: Swalmen - Vlodrop

Afstand 21,8 km, 150 m stijgen en dalen

De etappe in het kort (gaat voor een deel over Duits grondgebied)
Heel even loop je nog langs de kronkelende Swalm door stedelijk gebied, maar al gauw kom je bij kasteel Hillenreadt en loop je door de statige lanen van het Bisschopskamp en later in een jong bemost bos met veel eikvarens. Bij het nieuwe natuurgebied Blankwater met mooie plassen en schrale moerassen, ga je weer de grens over en kom je in het Elmpter Wald dat op het hoogterras ligt. Zoelplekken duiden op de aanwezigheid van wilde zwijnen. Ook hier aan de voet van het terras mooi gelegen vennen. We komen dan ongemerkt weer op Nederlands grondgebied en zijn dan in de Nationaal Park de Meinweg met zijn heidevelden, hakhoutstoven en vennen. Het is een gebied met een hoge biodiversiteit en hier leven nog adders. Ook hier mogen wilde zwijnen leven. Edelherten zul je er (nog) tevergeefs zoeken hoewel het gebied er uitermate geschikt voor is. Als we de Meinweg verlaten komt er nog een verrassing: de Turkoelen. Hier vinden we een veenbos, een berkenbos met veenmos in de ondergroei, dat in theorie zou kunnen uitgroeien tot hoogveen. Zeer zeldzaam in Nederland. Aan de rand van dit gebied wordt weer natuur ontwikkeld ten behoeve van een andere zeldzaamheid het donkere pimpernelblauwtje een vlinder, waarvan de rups leeft van zaden van de grote pimpernel en van mieren. Tenslotte kom je bij het riviertje de Roer, die hier enorm kronkelt. Je kunt hier goed de kracht van het water zien. Je loopt een stuk stroomopwaarts tot Vlodrop waar deze etappe eindigt

• Suggestie om te overnachten in Vlodrop: Inne Schuur
• OV: bus 62 naar Roermond

Verder wandelen?

Bekijk dan traject 4: het Zuid-Limburgse heuvelland.