De mooiste fietsroutes en -gebieden in Vlaanderen
Als er één bestemming perfect te ontdekken is op de fiets, dan is het Vlaanderen. Van de kust tot aan de Voerstreek ademt Vlaanderen de liefde voor de fiets. Door alle vijf de provincies vind je de meest uiteenlopende fietsroutes door gevarieerde landschappen, van hobbelende kasseienstroken tot boulevards aan het strand en van uitgestrekte heide tot een eindeloos heuvellandschap. Met daar tussenin de mooiste steden.
Cijfers en geografie Vlaanderen
- Vlaanderen is het noordelijke deel van België en is onderverdeeld in vijf provincies: Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen, Vlaams-Brabant en West-Vlaanderen. Alleen Vlaams-Brabant grenst niet aan Nederland. Met een oppervlakte van zo’n 13.500 km2 is Vlaanderen ruim drie keer kleiner dan Nederland.
- Het hoogste punt van Vlaanderen ligt op 287,5 meter boven zeeniveau in de Voerstreek, het heuvelachtige gebied dat ingeklemd ligt tussen Nederland en Wallonië maar wel bij Vlaanderen hoort. Daarbuiten ligt de top van Vlaanderen op de Kemmelberg, met een hoogte van 154 meter.
- Het landschap in Vlaanderen is gevarieerd, van de 67km lange zandkust tot de uitgestrekte Kalmthoutse Heide bij Antwerpen, van polders en beekvalleien tot rivierlandschappen en bossen en van de heuvelachtige Westhoek tot de venijnige hellingen van de Vlaamse Ardennen. Er zijn vier Nationale Parken in Vlaanderen: Bosland, Brabantse Wouden, Hoge Kempen en Scheldevallei.
Over fietsen in Vlaanderen
Denk je aan Vlaanderen, dan denk je aan de koers, met elk jaar weer als absoluut hoogtepunt de Ronde van Vlaanderen. In het voorjaar is traditiegetrouw de blik op Vlaanderen gericht, als miljoenen fietsliefhebbers op tv de mooiste landschappen én de Vlaamse fietscultuur op het puntje van hun stoel bekijken. Die wielerklassiekers zijn meteen het uithangbord om later in het jaar zelf op de fiets te stappen. Want overal waar de koers voorbijkomt, is het recreatief prachtig fietsen.
Er zijn verschillende mogelijkheden om routes uit te stippelen. Allereerst is er in Vlaanderen een uitgebreid knooppuntensysteem, waarbij je makkelijk zelf je route samenstelt en onderweg alleen nog maar de bordjes met knooppunten hoeft te volgen. Maar er zijn meer opties. Wil je in het spoor van je wielerhelden fietsen, dan kun je het best een route zoeken via Cycling in Flanders. Daar vind je de routes van alle klassiekers, net als inspiratie en tips voor onderweg. Ook een absolute aanrader zijn de nieuwe Icoonroutes. Dat zijn negen thematische fietsroutes door heel Vlaanderen, variërend in thema en afstand. Van de kust (85 km) tot fietsen langs de Maas (63 km), door de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog (100 km) of juist door heel Vlaanderen (962 km) waarin alle hoogtepunten voorbijkomen. Via dit routesysteem, met uitstekende bewegwijzering onderweg, kun je een fietstocht van een dag maken, maar ook een fietsvakantie van meerdere weken uitstippelen.
Beste tijd om te fietsen in Vlaanderen
Je denkt bij fietsen in Vlaanderen al snel aan het voorjaar, als de wielerklassiekers op televisie voorbijkomen en het hele land in het teken staat van de Ronde van Vlaanderen. Maar voor de recreatieve fietser zijn zomer en juist ook de herfst ideale seizoenen om er op uit te trekken. Met een aangename temperatuur is het heerlijk fietsen en zeker in de herfst is de natuur op haar allermooist, gehuld in schitterende kleuren. Bijkomend voordeel: ook de Vlaamse gastronomie schittert in de herfst. Want na – of tijdens – een fietstocht in Vlaanderen wacht steevast een café.
De mooiste fietsgebieden in Vlaanderen
1. Brabantse Wouden
Sinds oktober 2023 is de meer dan 10.000 hectare aan natuur van het Hallerbos, het Zoniënwoud en het Meerdaalwoud bestempeld als Nationaal Park en dat betekent dat de mooiste bossen van Vlaanderen beschermd natuurgebied zijn. Dat maakt de fietsroutes die door het Nationaal Park lopen alleen maar specialer, en een van de routes die dit jaar extra in de aandacht staat is een gravelroute van 136 kilometer die bijna geheel het parcours van het WK gravel volgt, dat plaatsvond in oktober 2024. Tussen de start in Halle en finish in Leuven liggen meer dan duizend hoogtemeters, maar wil je het rustiger aan doen dan zijn er ook routes beschikbaar die een deel van het parcours volgen.
Een mooie meerdaagse route door de Brabantse Wouden is de Groene Gordel route, die in een ring van bos, golvende akkers en heuvelruggen rondom Brussel loopt. Volg je die met de Icoonfietsroutes, dan is de route 126 kilometer lang.
2. Hart van Haspengouw
In het Limburgse Haspengouw, de grootste fruitstreek van België en West-Europa, is het heuvel op en heuvel af en fiets je vooral tussen fruitbomen en kastelen. Fietsroutes zijn er genoeg, vanuit de provincie Limburg is er alleen al een uitstekend overzicht met tien verschillende fietsroutes die variëren van 35 tot 65 kilometer. Wat je er dan zoal tegenkomt? Romeinse geschiedenis, met Tongeren de oudste stad van het land en rondom Borgloon een aantal prachtige kunstwerken in de openbare ruimte, waaronder de beroemde doorkijkkerk Reading between the lines. De fruitstreek is het hele jaar door mooi, spat in het voorjaar natuurlijk uit elkaar van de kleuren maar is juist ook in het najaar een aanrader, als er een paar van de beste wijnen van heel België voor je klaarstaan.
3. Maasvallei
Net boven Maastricht ligt RivierPark Maasvallei, een grensoverschrijdend natuurpark dat Nederlands en Belgisch Limburg met elkaar verbindt. Wat je er tegenkomt? Een paar van de mooiste dorpen van Vlaanderen, zoals Oud-Rekem en Lanaken. Maar ook tientallen fietskilometers door een schitterend rivierlandschap. Er zijn meerdere routes die je kunt volgen, zoals de 63 km lange Maasroute via het Icoonfietsroutenetwerk, die uitstekend bewegwijzerd is en dus makkelijk te volgen. Daarbij: je fietst hier over vlakke en autovrije dijken. Dit deel van de Maasvallei hoort ook bij de langere internationale Maasfietsroute, die van het Franse Langres tot aan Hoek van Holland loopt.
De mooiste fietsroutes van Vlaanderen
1. De kustroute
Van Nederland naar Frankrijk fietsen klinkt als een behoorlijke opgave, maar als je de Vlaamse kust volgt en een beetje doortrapt, dan is het zelfs goed te doen in één dag. De volledige kustlijn is 67 km lang, maar volg je de bewegwijzerde Kustroute dan plak je er met een paar kleine lusjes landinwaarts nog een handvol kilometers aan vast en kom je uit op een fietsafstand van 85 km. Dan passeer je onderweg alle badplaatsen van België, van de flats van Oostende tot de grandeur van De Haan. Maar je ziet ook een paar van de mooiste natuurgebieden. Het Zwin, op de grens met Nederland, is een absoluut vogelparadijs, en ook Natuurreservaat De Westhoek in Koksijde, tegen de Franse grens aan, is een prachtig duingebied.
2. De Ronde van Vlaanderen
Het volledige parcours van de Ronde van Vlaanderen is bijna 260 kilometer lang, en hoewel het peloton daar in een dag doorheen raast, kun je daar gerust een dag of vier voor uittrekken. Want fietsen in het spoor van de Vlaamse wielergeschiedenis blijft bijzonder, zeker omdat rondom Oudenaarde en in de Vlaamse Ardennen het landschap en de omstandigheden niet alleen mooi, maar ook uitdagend zijn. Je stuitert er over kasseienstroken en bijt je kuiten stuk op roemruchte beklimmingen zoals de Muur van Geraardsbergen of de Oude Kwaremont. Maar ook de aanloop naar de Vlaamse Ardennen is al mooi, langs steden als Aalst en Dendermonde, over jaagpaden langs rivieren en door eindeloze Vlaamse velden.
3. Vlaanderenroute
Van alle langeafstandsfietsroutes in Vlaanderen is er één overkoepelende die er met kop en schouders boven uitsteekt, en dat is de 962 km lange Vlaanderenroute. Alles wat Vlaanderen mooi maakt komt hier voorbij, van steden als Brugge, Gent, Antwerpen en Leuven tot de heuvels van de Vlaamse Ardennen, Haspengouw of het Vlaamse Heuvelland en de Westhoek. Door de afstand van bijna duizend kilometer kun je er makkelijk twee weken voor uittrekken om de hele route aaneengesloten te fietsen, maar juist door diezelfde lengte is de route ook uitstekend op te delen in meerdere fietstrips naar Vlaanderen.
Wie is Bas van Oort?
Bas van Oort is reisjournalist, schrijver en fotograaf en hoewel hij de hele wereld over reist om reisreportages te maken, blijft Vlaanderen een van zijn favoriete bestemmingen. In 2022 publiceerde hij Dit is Vlaanderen, een koffietafelboek van bijna 300 pagina’s met daarin de mooiste verhalen, bestemmingen en beelden van Vlaanderen.