10 vragen en antwoorden over thermo ondergoed
Thermo ondergoed is een belangrijke kledinglaag als je gaat buitensporten. Het is de eerste laag van het drielagensysteem. En zoals een bekende pizzabakker ooit zei: ‘een goede pizza begint bij die bodem’. Met kleding is dat net zo: comfortabel blijven, met zo min mogelijk zweet of kou, begint bij de basis. In dit artikel geven we antwoord op de tien meest gestelde vragen over thermo ondergoed.
1. Wat is thermo ondergoed?
Thermo ondergoed is een verzamelnaam voor allerlei soorten onderkleding. De taak van deze kleding is om eventueel vocht van je lichaam af te voeren. Je komt het ook tegen onder de namen thermisch ondergoed, base-layer of technisch ondergoed.
2. Wat doet thermo ondergoed precies?
Als je actief bezig bent, dan zweet je. Dat zweten neemt toe naarmate we actiever worden. Het lichaam doet dat om oververhitting te voorkomen. De basis hiervan is een natuurkundig fenomeen. Het zweet verdampt en dit verdampen zorgt ervoor dat je lichaam afkoelt. Leuk allemaal, maar sinds de mens kleding draagt, is dit principe wel een beetje veranderd. Iedereen kent het gevoel van nét te lang wandelen met nét te warm weer in een katoenen T-shirt. Het T-shirt wordt nat en zodra je stilstaat voel je de rillingen komen. Thermo ondergoed voorkomt dit omdat het gemaakt is van materialen die nauwelijks tot geen vocht vasthouden. Zweet wordt dus afgevoerd van je huid waardoor je het minder snel koud krijgt.
3. Waar is thermo ondergoed van gemaakt?
Thermo ondergoed is meestal gemaakt van kunstvezels zoals polyester, nylon en polyethyleen. Vaak wordt er een elastisch materiaal zoals lycra aan toegevoegd voor de elasticiteit; we moeten immers wel prettig kunnen blijven bewegen. Kunstvezels hebben als groot voordeel dat ze nauwelijks tot geen vocht opnemen en weinig wegen. Dat ze geen vocht opnemen betekent dat vocht dus heel efficiënt van het lichaam wordt weggevoerd. En mocht je tóch een keer zoveel zweten dat de onderkleding het allemaal niet aan kan: hang het even uit en het is in een mum van tijd droog.
4. En hoe zit dat dan met de onderkleding van merinowol?
Thermo ondergoed van merinowol is de laatste jaren razend populair geworden. Merinowol komt van het merinoschaap. Gewone wol kan de eigenschap hebben dat het kriebelt. Merinowol heeft een andere structuur waardoor het niet kriebelt. Het gekke van merinowollen onderkleding is dat het iets anders werkt dan synthetisch ondergoed. Merinowol houdt namelijk wel degelijk een beetje vocht vast, maar – en dat is het gekke – je blijft wel warm. Omdat merinowol een klein beetje vocht vasthoudt en dat langzaam laat verdampen heb je minder last van het aan/uit gevoel. Daar waar kunstvezels heel snel en direct werken, werkt merino iets langzamer. Voor veel hoog intensieve sporten zijn kunstvezels vaak beter geschikt en voor ‘gewone’ outdooractiviteiten is merinowol vaak wat beter. Al blijft je eigen persoonlijke voorkeur de beste raadgever.
5. Is isoleren dan geen taak van thermo ondergoed?
Zeker wel! Vooral tijdens de koudere dagen van het jaar wordt de isolerende eigenschap van thermo onderkleding belangrijker. Omdat synthetische onderkleding nauwelijks vocht vasthoudt, is er meer stilstaande lucht. En stilstaande lucht isoleert. Zeker bij producten met een wat dikkere stof is dit het geval. Ook (merino) wol isoleert. Het leuke van wol is dat het zijn isolerende eigenschappen goed behoudt als het nat is.
6. Thermo ondergoed gaat altijd stinken. Hoe kan dat?
Altijd is een groot woord, maar wel vaak. We moeten hier een onderscheid maken tussen synthetisch en merinowollen thermo ondergoed, want alleen synthetisch heeft de naam te stinken. De reden hiervoor zit in de eigenschappen van ons lichaam en de synthetische materialen waar de onderkleding van gemaakt is. Het zijn de coryne-bacteriën bij de oksels en de liezen die voor de stank zorgen. Synthetische materialen hebben een chemische eigenschap die maakt dat ze juist deze stank vasthouden. Wollen kleding heeft tegenovergestelde eigenschappen. Omdat wol vocht kan vasthouden, werkt het bacterieremmend en is het een soort geurvreter die geurtjes absorbeert en als het ware opsluit waardoor kleding niet gaat stinken.
7. Is er iets tegen die stank te doen?
Kledingfabrikanten zelf doen er al heel veel aan om de groei van bacteriën tegen te gaan. Deels door de kleding te behandelen met bacterieremmers. Een beproefde methode is bijvoorbeeld de toevoeging van zilver-ionen aan het kledingstuk. Het gebruik van deodorant kan helpen, al is het maar om de geur te maskeren.
8. In (thermische onder)kleding van merinowol komen toch heel snel gaatjes?
Ja en nee. Gaatjes in merinowollen onderkleding kwamen vooral veel voor in de begintijd. Het waren vaak erg dunne garens van 100% wol. Deze garens waren redelijk gevoelig voor slijtage door belasting door bijvoorbeeld de schouderbanden van een rugzak. Als je eens een keer bleef hangen achter een struikje had je er ook vaak snel een gat in. Tegenwoordig zijn merinowollen kledingstukken vaak een mengsel van wol met een kunstvezel waardoor ze veel sterker zijn geworden. Een ding waar je wel bedacht op moet zijn, zijn beestjes. Er zijn insecten – met name de larven van de tapijtkever en de mot - die dol zijn op wol en die kunnen dus ook voor gaatjes zorgen. Zeker in oude huizen is het zaak je wollen kleding goed op te bergen in bijvoorbeeld een kledingzak.
9. Is thermisch ondergoed niet veel te warm tijdens de zomermaanden?
Thermisch ondergoed is te koop in verschillende diktes. Dat varieert van heel erg dun voor juist warm zomers weer tot heel erg dik voor hoog alpine omstandigheden in de winter. Hiertussen kun je meestal wel een geschikte dikte vinden die aansluit bij jouw activiteit in de tijd van het jaar en op de plek waar je bent. Vaak is het verstandig om – waar en wanneer je ook gaat – een dunne en een medium dikke laag mee te nemen. Dit geeft heel veel speelruimte om je aan de omstandigheden aan te passen.
10. Wat voor thermo kleding neem ik mee op een huttentocht?
Het hangt vooral van je persoonlijke voorkeur af of je synthetisch ondergoed of juist merinowollen onderkleding meeneemt. Het voordeel van merinowol is dat het veel langer duurt voor het gaat stinken. Op een huttentocht hoef je daardoor minder mee te nemen. Hou je meer van synthetische materialen zorg er dan voor dat je zeker een vers setje meeneemt voor in de hut.