icon-mouse icon-mountain icon-facebook icon-instagram icon-pinterest icon-twitter icon-youtube icon-close icon-zoek icon-triangle-left icon-triangle-right icon-ebike icon-hond icon-gezin icon-zwaarte icon-gps icon-trein icon-comfort
Image
Wadden eilanden
Gebiedsinformatie

Hier aan de kust, de Waddenkust

  • 14 december 2022
  • Door: Dirk Wijnand de Jong

Het waddengebied begint al in het hoge noorden, langs de kust van Noord-Holland, Friesland en Groningen. Daar waar de ferry naar de eilanden ligt te wachten, maar wij eerst de fiets en wandelschoenen pakken omdat hier al meer dan genoeg te zien en te beleven is. Met onderstaande vier wandel en twee fietsroutes ga je op ontdekkingstocht langs de Waddenkust, waar alles gebeurt op het ritme van het tij.

Wandel de Napoleonroute (Noord-Holland)

In de kop van Noord-Holland word je aan drie kanten vergezeld door de zee. Een unieke plek waar Napoleon in 1811 een marinevloot stationeerde, precies om die reden. De Franse opperbevelhebber liet er vier forten bouwen - Kijkduin, Erfprins, Dirksz Admiraal en Oostoever - die later met elkaar verbonden werden door een liniedijk: de Stelling van Den Helder. Dit ‘Gibraltar van het Noorden’ kun je met de voet verkennen, in de voetsporen van Napoleon, waarbij je meteen een kijkje krijgt in het strategische hoofd van de wereldberoemde Fransman. De 11 kilometer lange, bewegwijzerde Napoleonroute laat je natuurlijk die bijzondere historische verdedigingswerken zien, maar onderweg kom je ook sporen uit een later verleden tegen: Duitse bunkers uit de Tweede Wereldoorlog.

Image
waddenkust

Op de fiets naar Stelling Kornwerderzand (Friesland)

Ruim een eeuw later, door de aanleg van de Afsluitdijk, werd de marinebasis in Den Helder en Vesting Holland kwetsbaar voor een aanvul vanuit het oosten. Een reeks vestingwerken werd aangelegd, zowel bij Den Oever in Noord-Holland als aan de Friese kant. Op de Afsluitdijk kwamen de betonnen kazematten van Stelling Kornwerderzand te liggen en langs het oosten, van het zuiden van Makkum tot aan het oosten van Zurich, de houten en aarden veldversterkingen van de Wonsstelling. Die laatste overleefden de aanval van de Duitsers niet. Stelling Kornwerderzand daarentegen hield als enige Nederlandse verdedigingslinie tot de capitulatie stand. Deze ruim 38 kilometer langer fietstocht is een reis door die vrij recente geschiedenis, afsluitend met een bezoek aan het Kornwerderzand, waar je nu het Kazemattenmuseum vindt. Daar wordt het verhaal verteld van de 225 dappere Nederlandse militairen die de veel beter uitgeruste 17.000 Duitse soldaten op afstand hielden.  

Image
fietsen in Friesland
Fietsen in Friesland

Wandel op de bodem van de zee (Friesland)

Wandelen op de bodem van de zee is een spannend avontuur dat je op bijna geen enkele andere plek op aarde kunt beleven. Met je schoenen vol smurrie stap je door een natuurgebied dat nooit en nergens hetzelfde is en elk uur van de dag verandert. Het komt als een schat bloot te liggen wanneer de zee zich terugtrekt. Bij een Zwerftocht langs de Waddenkust verken je die woelige, door UNESCO Werelderfgoed beschermde, wereld op strak aangetrokken gympies of surfschoentjes zodat je voeten beschermd zijn en je schoenen niet achterblijven in het slijk of zich volzuigen vol zand en water. De wadloopgids vertelt je ondertussen over het landschap, over de kwelders, slikvelden, zandbanken en geulen en welke planten en dieren zich thuis voelen in deze dagelijkse spoelmachine.

Image
Wadlopen
Wadlopen

Te voet van terp naar terp (Friesland)

De terp is in Friesland een belangrijke verschijning. Het is een verhoging in het landschap bedoeld voor bewoning. Soms is het geschikt voor een enkel huisje, soms groot genoeg voor een gehucht met een kerkje. De bewoners van die terpen hebben oorspronkelijk een sterke band met het Wad. Maar door de aanleg van dijken zijn heel wat verbindingen verbroken. Om het Wad opnieuw met het binnenland te verbinden en bewoners het gevoel te geven dat ze met hun gezicht weer naar de Waddenzee wonen,  werken en leven, werd besloten bij het dorp Blije de Terp van de Toekomst te bouwen, de Terp fan de Takomst. Ook als bezoekende wandelaar kun je bij deze bijzondere belevingsplek terecht. De wandeling van Terp naar Terp begint bij de hoogste terp van Nederland, in het dorpje Hegebeintum, de 9 meter hoge heuvel met de prachtige 12e-eeuwse kerk erop, en eindigt in de toekomst. Een leerzame tocht van bijna 10 kilometer waarbij je heden, verleden en toekomst aan elkaar wandelt, binnenland en ‘buitenland’ bezoekt en land en zee verbindt.

Image
Friese terpen
Friese Terpen

Te voet naar Termunterzijl (Groningen)

Lekker met je kop stug in de zilte wind urenlang wandelen, dat lukt wel in de meest oostelijke provincie langs de Waddenkust: Groningen. Duik je ook nog eens de hoek om, landinwaarts langs de Eems, dan zit je op zwemafstand van Duitsland. De enige plek in Nederland waar zoet water nog vrij de Waddenzee in stroomt en waar je oude beschermde Groningse dorpsgezichten kunt bezoeken. Een van die dorpen is Termunterzijl, ontstaan in het begin van de zeventiende eeuw toen in het Termunterzijldiep een sluis werd aangelegd, een dorp dat collectieve herinneringen en trauma’s met zich meedraagt, waaronder de desastreuze gevolgen van de Sint-Maartensvloed. De ongemarkeerde wandeling van een goede 14,8 kilometer neemt je mee langs het waddenkustgebied van Termunterzijl, met eindeloze uitzichten vanaf de dijk, langs gemalen, de haven en als extra uitstapje het natuurgebied de Punt van Reide.

Image
Punt van Reide
Image
Punt van Reide
Punt van Reide

Fietsen langs rijkdom zo ver het oog rijkt (Groningen)

In Noordoost Groningen kun je de dynamiek van het Wad met het blote oog zien, zowel buitendijks als landinwaarts. Het voorspelbare tempo van het tij, de herinneringen aan de strijd met het water, de rijkdommen die de vruchtbare kleigronden in dit gebied hebben voortgebracht. Deze circulaire fietsroute vanuit Uithuizen (44,5 km) omvat dat alles, en is een zintuiglijke ontdekkingstocht van het leven langs de Waddenkust. Je maakt kennis met de Groningse rijkdom die zo ver het oog rijkt: oude borgen en nieuwe polders, biologische groentetelers, gehuchten en rijksmonumenten, zeehavens, uitzichtpunten en inspirerende kunstwerken in weer en wind, met uitzicht op het Wad.

 

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Visit Wadden.

Image
fietser waddenkust
Fietser Waddenkust