Wandelgebieden in Bosnië en Herzegovina

Nationale Parken Una & Plitviče

Una Nationaal Park bijvoorbeeld, op de grens met Kroatië, is vooral bekend omwille van de smaragdgroene Una rivier die er doorheen stroomt. Niet alleen heeft ze een prachtige kleur, ze passeert op haar weg stroomafwaarts ook twee prachtige watervallen. Met name die van Martin Brod en de prachtige Štrbački Buk. Misschien niet zo spectaculair als het Plitviče Nationaal Park in Kroatië, dat hier in vogelvlucht helemaal niet zo ver vandaan ligt, maar beslist een pak rustiger.

Ook al bevind je je hier in een Nationaal Park, er is weinig dat doet vermoeden dat het zo is. Er wonen gewoon mensen in de dorpen en er wordt aan akkerbouw en veeteelt gedaan. Af en toe kom je eens een poort tegen waar je entree moet betalen (bijvoorbeeld als je de watervallen bezoekt), maar verder is er zeer weinig dat er op wijst dat je je in beschermd natuurgebied bevindt. Behalve dan de natuur zelf natuurlijk, want het is hier werkelijk prachtig. Kulen Vakuf is een beetje het centrum van het park. Een camping, enkele café's en restaurantjes en vooral veel rust en rustiek. Van hieruit zijn meerdere wandelingen in de heuvels rondom mogelijk, waaronder ook één naar een vervallen kasteel op een heuveltop die de hele vallei overziet. Eens daar toegekomen kun je gewoon via een gat in de kasteelmuur de ruïne binnenstappen. Ook cultuurbeleving is hier iets avontuurlijker dan bij ons.

Watervallen van Štrbački Buk

De watervallen van Štrbački Buk zijn iets toeristischer uitgebaat en hier zijn ook enkele wandelingen in de omringende bergen uitgezet, inclusief bewegwijzering. Info is enkel ter plekke te vinden, maar de wandelingen zijn zeer de moeite waard en je zult hier hoogstwaarschijnlijk helemaal alleen rondstappen in een prachtig bosrijk gebied. Op de zomerdagen dat het toch te warm zou zijn, is er nog altijd de Una Rivier zelf, waarin je kunt zwemmen of vissen en die vooral bekend is voor zijn uitstekende raftmogelijkheden.

Tara kloof, de diepste kloof van Europa

Over raften gesproken, in het oosten, aan de grens met Montenegro, ligt de Tara kloof, de diepste kloof van Europa en na de Grand Canyon, zelfs de tweede diepste ter wereld. De Tara rivier start in de bergen van het Durmitor Nationaal park in Montenegro en vloeit na 140 kilometer samen met de Piva om dan de Drina te worden. Over zijn gehele lengte is de Tara rivier drinkbaar. Waar elders in Europa vind je een rivier van die lengte die van bron tot monding drinkbaar water heeft. Dit alleen al geeft weer, hoe natuurlijk en puur deze regio in de Balkan zelfs in het begin van de 21ste eeuw nog steeds is. De rivier is vooral bekend omwille van zijn raftmogelijkheden. Zowel tochten van enkele uren als enkele dagen zijn mogelijk. Wandelen behoort theoretisch ook tot de opties, maar in de praktijk is hier nog niets aangelegd. Alle aandacht gaat dus naar de prachtige Tara.

Sutjeska Nationaal Park

Waar het wel subliem wandelen is, is in het Sutjeska Nationaal Park. De rit ernaartoe is al prachtig, zowel komende vanuit het noorden als het zuiden. Het enige dorp van betekenis in het park zelf is Tjentište. En dan nog, je vindt er vooral een camping en een hotel-restaurant, maar van een winkel is niet eens sprake. Wel fungeert de lobby van het hotel ook als toeristisch informatiecentrum. Ze verkopen er wandelgidsen en uitstekende wandelkaarten van het park. Bovendien kunnen ze helpen om je vragen te beantwoorden. Eventueel kunnen ze ook een berggids voor je helpen zoeken. Alles draait hier om wandelen. Het is werkelijk een van de wildste plekken in Zuidoost-Europa. Bijna alle Balkanlanden dienen met superlatieven beschreven te worden.

De kern van het Sutjeska Nationaal Park is het Perućica oer-woud, dat trouwens echt nog een regenwoud genoemd mag worden ook. De bergen trekken immers vochtige lucht en wolken aan die vaak hun lading lossen in dit rotsig amfitheater. Iets wat onder andere resulteert in de prachtige en hoge Skakavac waterval. Officieel dien je op voorhand een vergunning en een gids aan te vragen om in dit bos te mogen rondwandelen, maar die info staat nergens aangeduid. Wij zijn het zelf ook pas nadien te weten gekomen. Als je toch met een gids gaat, kan die je wel op plaatsen brengen waar je anders niet heen zou durven gaan, wegens geen wegmarkeringen of schrik om te verdwalen. Eén van die routes brengt je bijvoorbeeld tot onder en achter de waterval. Een, zo hebben we vernomen, zeer spectaculaire ervaring. De tocht dwars door het Perućica bos zelf, is op zich ook al een prachtige trip. Na een schitterend panorama vanop het uitzichtspunt, daal je af door het bos dat altijd maar dichter en dichter begroeid wordt. En de bomen hoger en hoger. Op het hoogtepunt van je tocht, reiken deze tot meer dan 60 meter hoog. Met een grote glimlach loop je enkele uren doorheen één van de laatste oerwouden van Europa. Het is oprecht een unieke ervaring. Bijna niemand weet van dit bos, toeristen komen hier nauwelijks, het voelt als een voorrecht om dit te mogen delen met moeder natuur en je tochtgenoten...

Andere tochten gaan tot boven de boomgrens. Ook al ligt het Trnovačka meer net over de grens in Montenegro, je kunt er probleemloos naartoe wandelen en het zicht op de omringende bergen is er prachtig. De echt sterke stappers kunnen vanaf hier terugkeren over de hoogste top van Bosnië en Herzegovina, zijnde de Maglić van 2.386 meter hoog.

Ook ten noorden van de Sutjeska rivier die het park doormidden snijdt, liggen schitterende wandelmogelijkheden. Hier ligt zelfs de Donje Bare bivakhut (onbemand) waar je met de auto over een grindweg heen kunt rijden. Daarna kun je deze gebruiken als uitgangspunt voor vele tochten hier in de bergen, waar je zo goed als zeker geen andere wandelaars zult tegenkomen. De droomcombinatie van raften op de Tara rivier en wandelen in Sutjeska Nationaal park en Perućica is er één om nooit te vergeten.

Rondom Sarajevo

Verder liggen er net ten zuiden van Sarajevo enkele bergdorpen waar het leven precies lijkt stil te staan. Het meest bekende is Lukomir, maar het handigste om je te installeren en wandelingen te maken in de wijde omgeving, is Umoljani. Een beetje verder, in Bobovica, vertrekt een wandeling doorheen een smalle kloof. De natuur is hier prachtig, maar helaas liggen er her en der nog mijnenvelden uit die verwoestende oorlog van meer dan twintig jaar geleden. De locaties zijn bekend, maar toch doe je er beter aan om in deze streken met een gids te gaan wandelen. Een reisbureau met een uitstekende staat van dienst is 'Green Visions'. Deze eco-touroperator uit Sarajevo biedt tochten aan doorheen heel het land en kan indien gewenst reisprogramma's op maat voorstellen. Dit alles vanuit een ecologisch en sociaal verantwoord perspectief. Meer info vind je op

Ten westen van Sarajevo bevinden zich de Vránica bergen. De topper hier is het Prokoško meer. Ongeveer 1 uur rijden over een bergweg vanuit Fojnica, brengt je naar dit prachtige hooggelegen meer, vanwaar je zeer veel wandelingen in de omliggende bergen kunt ondernemen. Slapen doe je er voornamelijk in Katuni's, oude herdershutten die ondertussen omgebouwd zijn tot rustieke gastenverblijven en B&B's. Halverwege tussen Fojnica en het meer ligt de Jezernice berghut. Een telefoonnummer of een adres is er niet, maar het is de enige lodge op je weg naar boven. Je kunt het niet missen en de locatie is subliem. Zoals alles bestemmingen in de Balkan vraagt het een beetje durf om er te geraken, maar eens je er bent, wordt je veelvuldig terugbetaald in natu(u)r(a). Zowel Ločika (2.108 meter) als Vranica (2.112 meter) zijn haalbare toppen, vanwaar je een schitterend zicht hebt op de rest van het Bosnische (niet zo platte) land.