De mooiste wandelroutes in Flims-Laax

Met sissende deuren laat de buschauffeur ons achter in de doodse stilte van de bijna tweeduizend meter hoge Alp Nagens. Een lange, slingerende busrit verwijderd van het leven in het dal, met pal voor ons de lange rij kalkstenen pieken van de Tschingelhörner als het snijvlak van een broodmes.

Hoe beter de wandeling in het Werelderfgoedgebied Tectonic Arena Sardona te beginnen dan met een geologieles? In de loodzware tas van Thomas Roth - skileraar, kaasmaker, amateurjodelaar fotomodel, maar vandaag onze gids - zit het lesmateriaal verstopt. Een pikhouweel, fotoboeken en een glazen pipetje waarmee hij een zure substantie op een kalkstenen kei druppelt. Lang hoeven we niet op een reactie te wachten. Onmiddellijk verandert de vloeistof in een borrelend hoopje spuug.

‘Wat je hier in het klein ziet gebeuren’, vertelt de markante man op barefootschoenen voorovergebogen over zijn wetenschappelijke proef, ‘Gebeurt in het gebergte om ons heen in het groot. Zuur regenwater reageert met de kalksteenformaties, waardoor het zachte deel oplost. Zo ontstaan slijtsporen, groeven, gaten en zelfs diepe tunnels. In 35 jaar heb ik deze plek zien veranderen. Water dat langs de bergwanden naar de lagere delen stroomt, vormt langs het pad ondergrondse waterreservoirs, en creëert kloven waardoor het gras zomaar onder je voeten weg kan zakken.’

Oog in oog met het ontstaan van de Alpen 

Je hoeft trouwens geen geoloog te zijn om je te laten opwinden door de schoonheid van de Tectonic Arena. Afdalend naar de als een badkuip in het kalkstenen landschap verzonken Segnesboden bewonderen we de tientallen lieflijke stroompjes die vreedzaam over de door het water uitgesleten vlakte kabbelen, gevoed door omliggende watervallen, gletsjers en rivieren. Een wild en feeëriek decor dat je zonder te overdrijven een bergoase zou kunnen noemen. Een onbekende magische planeet waar je zojuist met je ruimtevliegtuig bent neergestort. Wandelend tussen de laatste pluizige katoenplanten op de vochtige bodem verstillen de gesprekken.

Na een poos richt Thomas het veertje aan het uiteinde van zijn walnoten wandelstok op de Tschingelhörner voor het volgende college. Over de hele breedte van het gebergte schiet een horizontale streep over het gesteente, een magische lijn die voor Unesco de reden vormde om het gebied in 2008 tot Werelderfgoed te verklaren.

‘Doorgaans is de bovenste gesteentelaag van een bergketen de jongste, hier is het juist andersom. Het gesteente bóven de rechte lijn is 250 tot 300 miljoen jaar oud, dat eronder slechts 30 tot 35 miljoen. Hoe dat mogelijk is? Door het crashen van tektonische platen schoot de Afrikaanse plaat onder de jongere Europese en krulde het onderlangs omhoog weer naar de oppervlakte. Die machtige natuurkrachten hebben het landschap bepaald, hier sta je oog in oog met het ontstaan van de Alpen.’

In Laax-Flims houden wel vaker woeste natuurkrachten huis. Onlangs nog, tienduizend jaar terug, kwam een groot deel van de westflank van de Flimserstein naar beneden, het rotsmassief boven Flims. Twaalf kubieke kilometer rotspuin stortte met wat een apocalyptisch kabaal moet zijn geweest de diepte in en liet aan de westzijde van de Arena een bekaasschaafde bergflank achter.

Niet ver van dat impactgebied starten wij onze tweede wandeling. Vanaf het punt waar de lieflijke stroompjes van de Segnesboden samenkomen om de rivier de Flem te vormen, dalen we de berg af richting Flims. Behalve onze geogids Thomas volgen we nu ook de grillen van het heldere lichtblauwe water op haar weg naar volwassenheid.

Waar de rondwandeling boven in de Arena een haast extatische ervaring was, daar moeten we tijdens de 13 kilometer lange Trutg dil Flem oppassen dat de scharnieren in onze knieën niet los rammelen. Van de Segnesboden tot aan het eindpunt in het hart van Flims gaat de route over smalle paden in een nagenoeg rechte lijn de diepte in, onze wandelstokken uitgeschoven tot fierljepformaat.

Na een tijdje, op de plek waar de rivier genoeg spierballen heeft gekregen om een diepe kloof in het landschap uit te slijten, kunnen we gelukkig gebruik maken van zeven fraaie bruggen, ontworpen door de lokale bruggenbouwer Jürg Conzett. Leunend over de reling van de bijzondere constructies kijken we opnieuw het natuurgeweld in de ogen. In het gapende gat onder onze voeten zien we hoe het sediment dat vanaf de Segnesboden in het water mee stroomt, en waaraan de rivier zijn kenmerkende heksenogenkleur dankt, perfect ronde inkepingen in de rotswanden polijst. Alsof ze met de hand en een schuurpapiertje zijn gladgewreven.

De Grand Canyon van Zwitserland

De oplettende student vraagt zich misschien terecht af: Waar is het puin van die gigantische rotsverschuiving precies gebleven?

Het antwoord ligt onder onze voeten. Voor de laatste wandeling trekken we door de beboste heuvels onder Laax en Flims verder de vallei in, lopend over het samengeperste puin dat de Flimserstein tienduizend jaar geleden over het dal heeft uitgestort. Van de ene op de andere dag werd de vallei over een gebied van 50 vierkante kilometer met verpulverd kalksteen opgevuld en blokkeerde het de stroom van de Rijn als een plotselinge stuwdam.

Maar wie zou Moeder Natuur zijn als ze niet nog een paar goochelkunsten in haar mouw had? Slechts tientallen jaren duurde het voordat de eigenwijze Rijn haar weg door de vallei kon vervolgen, dwars door het puingesteente heen. Terwijl ze dat deed, creëerde ze een van de meest spectaculaire landschappen van de gehele Alpen: een waanzinnig diepe kloof van verpulverd wit gesteente met wanden van soms wel vierhonderd meter hoog.

Vanaf de rand van de Rijnkloof volg ik het kleine rode treintje van de Rhätische Bahn op haar reis door de ‘Grand Canyon van Zwitserland’. Waarvandaan zou het uitzicht mooier zijn, denk ik. Hier, vanaf het uitzichtpunt in Conn, uitkijkend op de zilverblauwe Rijn die onder ons in hoefijzerbewegingen door het dal schiet, of vanuit de trein, denderend over de stalen bruggen tussen de honderden meters hoge witte wanden? Ik zwaai, in de ijdele hoop dat iemand vanachter een panoramaraampje zich hetzelfde afvraagt en terugzwaait.

Op de terugweg naar Laax doen we een laatste bijzondere ontdekking: als de bewoners de woeste toppen boven hun bergdorpen zat zijn, dobberen ze op gekleurde luchtbedden op de Caumasee. Het water van het meertje dat ligt verscholen tussen de beboste hellingen is turkoois van kleur en bedekt met fitte Zwitsers, en herbergt zelfs een tropisch eilandje waarop geen palmbomen, maar naaldbomen groeien. Ik kijk op mijn telefoon om te zien hoe laat het is, besluit dat het mooi is geweest met de geologielessen van vandaag en trek een achtergebleven luchtbed van het strand.  

En we gaan nog niet naar huis…

Op het bergplateau rondom Flims-Laax kun je met 250 kilometer aan wandelpaden nog veel meer bijzondere wandelingen maken. Voor avonturiers is de Pinut via ferrata een must-do. Met een leeftijd van boven de honderd de oudste via ferrata van Zwitserland, waarbij je via laders, trappen en loopbruggen de iconische Flimserstein trotseert. Aan de oostzijde van die kalkstenen façade kun je ook een meer ontspannen wandeling maken op de hoogvlakte van Bargis, tussen grazende koeien en langs jagershutten. De 4-meren-wandeling in de dichte bossen onder Flims leid je over het oude rotspuin naar Lag Prau Pulté, Lag Prau Tulertig, Caumasee en Crestasee, vier meren die met elkaar om de award concurreren voor het groenblauwste water. Tot slot is er de uitdagende, meer dan zes uur durende wandeling naar de sensationele gletsjermolens op Alp Mora, die als een parelsnoer in het gletsjerlandschap liggen en je verleiden om een ‘duik’ te nemen.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met Zwitserland Toerisme.