Weekend weg in het West-Vlaamse Heuvelland

Ons weekendje weg begint in Ieper, een beetje slenteren door de voornaamste stad in de Westhoek waaronder het Heuvelland valt. Gezellig, met zijn stenige straten die allemaal uitkomen op de Grote Markt, met zijn adembenemende Lakenhalle - 135 meter pure gotiek, met een fabuleuze knik in het midden waaruit het Belfort oprijst dat de maat voert over dit geweldige plein. Toch dankt Ieper zijn reputatie aan iets heel anders, aan de vier (!) veldslagen die in de Eerste Wereldoorlog om deze stad zijn gevoerd. Alles wat je er nu ziet, is een replica van het origineel, de stad lag volledig in puin en de strijd kostte 500.000 soldaten het leven. Vijfhonderdduizend.

Wandelen over de Kemmelberg

De tweede dag gebruiken we om wandelend de Kemmelberg te verkennen, met zijn 156 meter de hoogste van de getuigenheuvels. Ze heten zo omdat de heuvels als het ware een getuigenis afleggen over het ontstaan van het landschap. Ooit lag de streek onder de zeespiegel waarbij het water voortdurend zand afzette, soms met een hoog ijzergehalte. Op de plekken met veel ijzer kitte de bodem aaneen en ontstond ijzerzandsteen dat later, toen de zee zich terugtrok, minder gevoelig bleek voor erosie.

Het uitzicht vanaf de Kemmelberg is op deze frisse voorjaarsochtend fenomenaal. Onder ons ontvouwt zich een schaakbord van akkers en weilanden met veel kleine landschapselementen - hier een boerderij, daar een bosje en in de verte de spits van een dorpskerk, hoog uitstekend boven het platteland. Heerlijk wandelen, een beetje op, een beetje af, door een landschap dat soms zelfs doet denken aan Pieter Bruegel de Oude, daar waar het oog valt op een vers geploegd akkertje met van die sierlijk verlopende voren.

Stiltepad langs haiku's

Onderweg komen we Geert de Kockere tegen die ons uitnodigt ’s middags het Stiltepad te lopen, over de Baneberg en de Rodeberg en de Sulferberg, in het nabijgelegen Westouter. Behalve een verdienstelijk dichter - langs het pad staan met enige regelmaat haiku’s van zijn hand - is Geert een echte natuurvorser. Dankzij hem maken wij kennis met achtereenvolgens heermoes en hondsdraf, stinkende gouwe en look zonder look en hé, wat vliegt daar nou? Ook Geert is verrast. Een rode wouw!

En hoe sluiten we de dag af? Weer boven op de Kemmelberg, in het restaurant van de gelijknamige hostellerie. Het was ons geadviseerd en jongens, wat een feest! Kalfszwezerik en aardbeien na, geëscorteerd door een alleszins lekkere pinot gris van het aanpalende wijngoed Monteberg. Het uitzicht laat zich raden!

 

Tour d'Horizon op de e-bike

Tijdens de wandeling rond Kemmelberg en Rodeberg was ons al opgevallen dat de klimmetjes behoorlijk pittig zijn, tot wel 18% en de kenners weten wat dat betekent - zwaar afzien. Het is dan ook met enige zorg dat we uitzien naar de volgende dag als we een tour d’horizon maken van het Heuvelland, met dank aan het knooppuntensysteem dat nu ook in het Franse deel is opgezet. Eén troost: we mogen een beroep doen op elektrische ondersteuning en die hebben we ook hard nodig, blijkt als we de schreve overrijden, de grens zoals die hier wordt genoemd, en Frankrijk binnen stiefelen.

Hard labeur, fietsend de Katsberg op

Het is heerlijk weer, zonnig, een beetje wind, en het landschap op zijn best, ietsje geaccidenteerd, met vriendelijke vergezichten op boerenland vol goudgele velden, doorsneden door smalle weggetjes waarover we onbezorgd kunnen fietsen, met aan de einder af en toe een heuvel waar we tegenop moeten. Echt hard labeur is het tegen de Katsberg, een kilometertje of twee klimmen, met stukken van 16% - goeie god, zelfs met dat motortje onder je kont mag je dan aan de bak.

Tegen de middag belanden we na een lange afdaling in Boeschepe waar we stilhouden bij estaminet De Vierpot, een cafeetje zoals je ze hier wel meer vindt, met veel keus om te drinken maar weinig om te eten. Estaminet flamand worden ze ook wel genoemd, wat herinnert aan de tijd dit deel van Frankrijk nog onderdeel was van het graafschap Vlaanderen respectievelijk de Zuidelijke Nederlanden. Nog steeds trouwens noemen de Fransen zich in deze contreien Flamands, nota bene Frans-sprekenden!

Om op krachten te komen bestellen we het voor de grensstreek zo typerend potjevleesch wat neerkomt op stukjes kip, konijn en rundvlees in gelei - lekker stevig om niet te zeggen boers. Maar we knappen er zienderogen van op, zeker als er ook nog een glas Mont des Cats op tafel komt - het laat zich raden waar het vandaan komt.

Fietsknooppunten en een wereldkampioen

Het knooppuntensysteem brengt ons moeiteloos verder en via Godewaersvelde peddelen we op ons gemak naar Bailleul - nooit van gehoord en toch plaatsen waarmee we een belangrijk stuk geschiedenis delen. Zo eindigden de calvinisten uit deze streek allemaal noodgedwongen in Holland en Zeeland, onder druk van de toenmalige heerser, de Spanjaarden, die niets op hadden met deze vorm van ketterij. En de Beeldenstorm van 1566 begon in deze contreien, in Steenvoorde, om van daaruit naar het noorden over te slaan. Het Nederlands is inmiddels verdrongen door het Frans maar in allerlei plaatsnamen leeft het nog voort: le Bloemstraete, Haverskerque, Hazebrouck.

Dorstig als we zijn besluiten we ons bezoek op waardige wijze af te ronden in café In de Vrede, naast de abdij van Westvleteren. Kenners weten dan dat we hier spreken van het bier dat de afgelopen tien jaar wel zes keer wereldkampioen is geworden. Bij In de Vrede, en alleen daar, kun je als particulier maximaal twaalf flesjes inslaan wat ons bij de uitbater doet klagen: ‘We komen helemaal uit Nederland. Kunnen we er niet een paar extra krijgen?’ ‘Ach’, zegt de man, ‘er komen er zelfs van Rusland! Ik zie voor u maar één oplossing: zeer traag uitdrinken!