De mooiste wandelroutes van Europa
De mooiste wandelroute van Europa? Dat is natuurlijk een kwestie van smaak. Oppad.nl vroeg het aan zijn bezoekers: welke routes zijn de mooiste? Uit de vele reacties die binnenstroomden, stelden wij de ultieme longlist samen: een toplijst van mooiste wandelroutes in Europa.
1. Grande Randonnée 5, GR5, Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk
Landen: Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk.
Begin-/eindpunt: Hoek van Holland - Nice. Via de Ardennen, de Vogezen, de Jura en de Franse Alpen.
Afstand: 2.275 km.
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Van vlak land tot hooggebergte
Hoogste punt: Col de la Chavière (2.796 m)
Beste seizoen: Hoogste delen (meestal) sneeuwvrij: begin juli - half september.
Meer info: www.gr-infos.com
Europa’s bekendste wandeltocht voert door de Vogezen, de Jura en de Franse Alpen naar Nice. Een pittige tocht waar al vele Op Padlezers huis en haard voor verlieten. Om te ontladen of juist op te laden. Voor rust, ruimte of het verkennen van grenzen. ‘Dat idee om op eigen kracht tot de Middellandse Zee te lopen, sprak mij wel aan,’ aldus Luc Mol. GR5-wandelaars pakken de zaken serieus aan. Een jaar voorbereiding soms om die tweeduizend kilometer tot een goed eind te brengen. Dat lukt de meeste en nog met veel lol ook. Nog klachten over deze route? Een enkele: streepjes zijn soms schaars (verrekijker mee!) of ontbreken, hotels zijn opgeheven, te veel asfalt of juist te veel blubber, maar dat is het dan. Mooiste stuk? De Franse Alpen en de Vogezen, aldus Ingrid Gerritsen: ‘Maar iedere klim wordt altijd beloond.’ En het mooiste moment? Als je in de verte de kathedraal van Metz ziet liggen. Als dán je pelgrimshart niet gaat kloppen...’
2. GR20, Fra li Monti, Frankrijk
Land: Frankrijk (Corsica)
Begin-/eindpunt: Calenzana - Conca
Afstand: 180 km; 12 - 20 dagen
Hoogste punt: Brèche de Capitello (2.200 m)
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Veel hoogteverschillen en steile stukken over berggraten, ervaring vereist.
Beste seizoen: Juni tot oktober. Kans op sneeuw in voor/naseizoen. Druk: half juli - eind augustus
Corsica’s mooiste huttentocht is de fameuze GR 20. Een fraaie tocht over malse weitjes, eeuwenoude beukenbossen en talloze bergmeertjes. Eric Dawson: ‘Aan die verstilde meertjes kun je heerlijk wild kamperen en je een delirium ruiken aan alle geuren die langs dwarrelen, heerlijk!’ En Bram Aertsen: ‘Deze lange afstandswandeling verbindt de de hoogste toppen van Corsica. Echt een klassieker. Boordevol energie en levenslust kwam ik van de reis terug.’
Toch is het geen tocht voor beginners: je moet forse hoogteverschillen overbruggen, het is vaak steil en hier en daar gaat het pad over smalle berggraten en er is een traject met kettingen gezekerd. Noes Lautier, voormalig eindredacteur Op Pad: ‘Er gebeuren vaak ongelukken op de GR20, onder andere door watergebrek, plotselinge weersomslag etc. Mensen denken dat het bloedheet is op Corsica, maar dat is tijdens een weersomslag zeker niet het geval. Hou daar rekening mee.’
3. Alta Via Numero 1 (Dolomiten Höhenweg), Italië
Land: Italië
Begin-/eindpunt: Pragser Wildsee - Belluno
Afstand: 150 km, 8 - 14 dagen
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Duidelijke paden, behapbare etappes, 1 via ferrata/klettersteig, maar die is te vermijden
Beste seizoen: Half juli - half september.
De Alta Via’s (Dolomiten Höhenwege) zijn meerdaagse routes (van verschillende moeilijkheidsgraad) die op hoogte en langs berghutten van noord naar zuid door de mooiste delen van de Dolomieten voeren. De bekendste en tevens een van de meest toegankelijke is de Alta Via numero Uno, in de oostelijke Dolomieten, waarbij je in ongeveer 13 dagen de 150 kilometer tussen de Pragser Wildsee en Belluno aflegt. Op één klettersteig na, die eenvoudig te omzeilen is, loop je over duidelijke paden.
Saskia ten Eijnden: ‘Een supermooie, zeer gevarieerde tocht. Door wouden, over bergweides, maar ook over smalle paden – het blijven wel de Dolomieten. Het uitzicht is op indrukwekkende rotspartijen en imposante bergwanden als de Civetta, Pelmo, Cima en andere reuzen. Het dichte netwerk van hutten maakt de organisatie van de tocht eenvoudig.’ Kortom, een tocht die voor iedereen met een gezond lijf en redelijke conditie te doen is. ‘Kun je ook nog eens aan een glaasje rode wijn nemen bij de pasta. Je bent tenslotte in Italië!’
4. Laugavegur, IJsland
Land: IJsland
Begin-/eindpunt: Landmannalaugar - Skógar.
Afstand: 55 km
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Geen moeilijke passages, wel rivierdoorwadingen
Beste seizoen: Juli en augustus
Hoog op de lijst scoorde IJsland met de Laugavegur-trekking. Een klassieker die in één week van een ijzige hoogvlakte naar de kust voert. Een beauty volgens kenners. Bram Aertsen: ‘De Laugavegur is een van de mooiste wandelwegen ter wereld. Je loopt door adembenemende landschappen en passeert prachtige gletsjers, indrukwekkende watervallen, vulkaankraters, fel kleurende en borrelende bergen en dampende warmwaterbronnen.’ En ‘Hiker Jan’: ‘Door de Lonely Planet genoemd als één van de drie mooiste wandelingen (samen met de Incatrail en Milfordtrack) op aarde. Wat mij betreft de mooiste én afwisselendste van de drie. De kleuren, de landschappen; zelfs lopend ga je hier te snel.’ Ine en Adolf: ‘In een surrealistisch landschap nog nooit zo’n prachtige trekking gemaakt! Je moet er geweest zijn om te weten hoe het daar is.’ Onderweg slaap je op campings of in hutten, die op maximaal dagafstanden lopen van elkaar liggen.
5. GR-57, Ourthevallei, België & Luxemburg
Land: België, Luxemburg,
Begin-/eindpunt: Luik (Barchon) - Diekirch (Lux)
Afstand: 287 km
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Veel klimmen en dalen, soms rotsachtige passages.
Debbie Sanders: ‘Eén van de betere GR-tochten in de Ardennen, met wisselende landschappen en mooie uitzichten. Er wordt geregeld in en uit de vallei geklommen dus het vergt wel wat inspanning.’ In Luxemburg volgt de GR 57 de Sûre. Het landschap? Glooiend. Je wandelt langs grote en kleine rivieren, met rotsachtige wanden, prachtige grotten en wilde bossen. Trekpleisters onderweg zijn het mooie Houffalize en Clervaux.
6. Grosser Walserweg, Zwitserland
Land: Zwitserland
Begin- /eindpunt: Zermatt – Mittelberg/Kleinwalsertal v.v. afstand: ca 300 km, in 39 etappes, met diverse varianten
Karakteristiek: Langeafstandwandelroute over oude paden.
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Basisroute niveau T2 (goede conditie vereist); er zijn alpiene varianten.
Beste seizoen: Half juli - half september
Meer info: www.walserweg.com
De Walserwegen stammen uit de Middeleeuwen. Boeren uit Wallis (‘Walser’) trokken naar omliggende gebieden (Tessin, Graubünden, Vorarlberg, Tirol) om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Afwisselende wandelingen langs charmante bergdorpjes en indrukwekkende bergen. Er zijn verschillende Walserwegen, van eenvoudig tot alpien.
7. Route in P.N. Mercantour, Frankrijk
Land: Frankrijk, P.N. Mercantour
Route: diverse routes in het Nationale Park Mercantour.
Begin-/eindpunt: o.a vanuit Colmar, Le Boréon, Madone de Fenestre
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: van makkelijk tot zwaar
Karakteristiek: Bergwandelingen door nationaal park in de zuidelijke Alpen.
Hoogste punt: Mont Gélas (3.143 m)
Nationaal park in de zuidelijke Alpen. Een fascinerend landschap door uitgesleten gletsjerdalen, met prachtige meren en een heilige plek met tekens uit de prehistorie. In het park wemelt het van de goedgemarkeerde wandeltochten. Ook is er een bijna onuitputtelijke hoeveelheid hutten en gîtes d’étappes. Vanuit Colmar kan een rondje gelopen worden door de noordelijk gelegen GR5 te verbinden met de zuidelijkere GR52a.
8. The Dingle Way, Ierland
Land: Ierland
Traject: Achtdaagse trektocht rondom het Dingle schiereiland in het zuidwesten van Ierland
Begin-/eindpunt: Tralee
Afstand: 179 km; dagetappes van 17 - 24 km
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Eenvoudig.
Beste seizoen: In principe het hele jaar. Mooiweermaanden: mei en juni
Dingle is een schiereiland met bergen tot 950 meter hoog, hagelwitte stranden en steile kliffen. Helaas is tot in deze uithoeken de Ierse asfalteerwoede niet te stuiten. Joris: ‘Zelfs op deze route zul je je zelden buiten de bewoonde wereld wanen. toch blijven de voordelen het winnen: vriendelijke bevolking, fantastische landschappen, wildkamperen, Guinness, en op het goede moment: rust. Mooiste traject? Rondom Mount Brandon tal van (onbeschreven) wandelmogelijkheden. Goed informeren bij de locals.’
9. El Camino Santiago de Compostela, Spanje
Land: (Nederland - Frankrijk) Spanje
Begin-/eindpunt: Geen vast startpunt; eindpunt Santiago de Compostella
Afstand: Vanuit Nederland minimaal tweeduizend kilometer
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Van licht tot zwaar, afhankelijk van gekozen route.
Meer info: www.piedapedia.nl.
Wie het graf van de apostel Jacobus in Santiago de Compostela (noordwest Spanje) wil zien zal verschillende LAW’s (bv het Jabikspaad in Friesland) en GR’s aan elkaar moeten knopen, één vaste route is er niet. Het systeem van pelgrimsroutes door Frankrijk is sinds 1998 ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De routes eindigen in Visé, waar ze aansluiten op de GR 5 richting Nice.
10. Adlerweg, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin-/eindpunt: St. Johann in Tirol – St. Anton am Arlberg
Afstand: 450 km, 70 etappes
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Wisselend, van eenvoudige etappes tot zware alpiene trajecten
Karakteristiek: Zeer gevarieerde tocht die naar wens kort of lang, licht of zwaar te maken is.
Route bestaat sinds de zomer van 2006 en wordt nog steeds uitgebreid. De naam verwijst naar de vorm van het padennet dat lijkt op het silhouet van een vliegende adelaar. De basisroute beslaat 280 kilometer en gaat dwars door Tirol. Typische bergdorpjes en ruige bergen wisselen elkaar af. Naast deze Adelaarsweg in Noord-Tirol is er sinds kort ook een Jungadlerweg in Oost-Tirol, die in 20 etappes door het Nationale Park Hohe Tauern voert.
11. Müllerthal Trail, Luxemburg
Land: Luxemburg
Begin/eindpunt: o.a. Echternach
Afstand: tot 100 km
Karakteristiek: Drie lussen. Door bemoste dalen en langs grillige rotsformaties
Het Müllerthal staat bekend als één van de mooiste wandelregio's van Luxemburg, beroemd vanwege de rotsen, de ruigheid en de vele mooie wandelpaden. De Müllerthal Trail is een best pittige meerdaagse wandelroute die je langs al dit moois voert.
12. Dachstein Rundwanderweg, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Gosau
Afstand: Acht dagetappes van vier tot acht uur
Karakteristiek: Maximaal duizend meter stijgen per etappe
De markante Gosaukamm in het Dachsteingebergte in Oostenrijk heeft steile rotswanden en pieken. Daarmee doet hij sterk denken aan de Dolomieten. Je kunt er deze driedaagse huttentocht op hoogte maken. Een afwisselende tocht, over almweiden, door bossen en door rotsachtig terrein waar op twee korte passages kabels zijn aangebracht.
13. Salzburger Almenweg
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Pfarrwerfen
Afstand: 350 km, 31 etappes
Karakteristiek: Lichte bergwandeling, veel berghutten langs route
De Salzburger Almenweg is een 350 km lange wandelroute langs vele allen (bergweitjes) en almhutten waar je soms kunt slapen en altijd heerlijk te eten kunt krijgen, rechtstreeks van de alm. Een alm is de plek waar traditiegetrouw de boeren hun vee van half juni tot half september weiden.
14. Peter Habeler Runde, Zillertal, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Mayrhofen
Afstand: 56,5 km
Karakteristiek: Middelzware tocht in het westelijke Zillertal
Onder bergbeklimmers en wandelaars behoort het Zillertal tot de populairste regio’s in de Alpen. De Berliner Höhenweg is bij liefhebbers van meerdaagse huttentochten al lang een begrip. Sinds 2013 biedt een tweede trekkingroute de mogelijkheid deze unieke bergwereld te verkennen: de Peter Habeler Runde.
15. Lasörling Höhenweg, Hohe Tauern, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Guggenberg - Prägraten
Aantal dagen: Zes dagetappes
Karakteristiek: Middelzware tocht over goed gemarkeerde paden.
De Lasörling Höhenweg bevindt zich in Oost-Tirol aan de zuid kant van het lieflijke Virgental. De trektocht gaat door het Oostenrijkse nationale park Hohe Tauern. Er zijn verschillende varianten van de tocht mogelijk. De beschreven doorsteek bestaat uit zes wandeldagen van hut naar hut met goed gemarkeerde paden en prachtige uitzichten. Onderweg zijn er genoeg meertjes om op te frissen. Een ideaal gebied om met kinderen van de bergen te genieten, ook als je als ouders nog niet zoveel ervaring hebt met huttentochten.
16. Huttentocht Sulzfluh, Rätikon, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Untersäs
Aantal dagen: Vier
Karakteristiek: Middelzware, korte dagetappes.
Het Rätikon ligt op de grens van Zwitserland en Oostenrijk (het Montafondal). Het gebied staat bekend om zijn indrukwekkende steile kalkbergen. Dit rondje rondje van vier dagen om de Sulzfluh begint en eindigt met een idyllisch zwemmeertje. Je steekt twee keer de grens over en komt telkens weer terecht in verschillende landschappen en culturen.
17. Hintere Gasse (variant: Bärentrek), Zwitserland
Land: Zwitserland, Berner Oberland
Begin/eindpunt: Gsteig - Innertkirchen/Meiringen (Bärentrek: Gsteig - Saanenland)
Afstand: 113 km (132 km), 8 tot 10 dagen
Karakteristiek: Eenvoudig tot middelzwaar. Tussen Kandersteg en Lenk volgen routes verschillend traject: Hintere Gasse gaat over Ammertenpas; Bärentrek over Hahnenmoospas.
De Bärentrek in het Berner Oberland is misschien wel de mooiste trektocht van Zwitserland. In acht dagen voert hij je door een overweldigend landschap van gletsjers, machtige rotswanden en beroemde bergen zoals de Eiger, de Mönch en de Jungfrau.
18.Tour du Mont Blanc, Frankrijk, Italië & Zwitserland
Land: Frankrijk, Italië & Zwitserland
Begin/eindpunt: Les Houches (bij Chamonix)
Afstand: 155 km, acht tot elf dagen, 10.000 hoogtemeters
Karakteristiek: Zware bergwandeltocht, alleen voor zeer goed getrainde bergwandelaar. Gletsjerbeklimming op een vierduizender.
De bergnatuur heeft vele gezichten en op de Tour du Mont Blanc krijg je ze allemaal te zien. Je doorkruist drie landen, wandelt door acht valleien en gaat over zes bergpassen.
19. Grand Tour de Monte Rosa, Zwitserland & Italië
Land: Zwitserland, Italië
Begin/eindpunt: Zermatt
Afstand: zeven lange dagetappes
Karakteristiek: Zware bergtocht. Schitterende uitzichten op onder meer de Matterhorn
De Tour de Monte Rosa is een cirkel rond het Monte Rosa massief. Ruim vijftig uren lopen, acht bergpassen, één vierduizender en een gletsjeroversteek. Onderweg prachtige uitzichten op valleien in Zwitserland en Italië, langs etappeplaatsen als Zermatt, Grächen, Saas Fee en Alagna.
20.Alptrekking, Zwitserland, Italië & Frankrijk
Land: Zwitserland, Italië &Frankrijk
Begin/eindpunt: Zelf te kiezen
Afstand: 500 km, tot 35 dagetappes
Meer info: alptrekking.ch
Monumentale tocht die de Tour du Mont Blanc, Tour de Monte Rosa, Tour de Matterhorn verbindt. Op te delen in kortere stukken
21. Eifelsteig, Duitsland
Land: Duitsland
Begin/eindpunt: Aken - Trier
Afstand: 300 km, 15 dagen
Karakteristiek: korte dagetappen van ca 20 km
De Eifelsteig, een 313 km lang wandelpad en een van de 16 Top Trails of Germany, is het uithangbord van de Eifel. De route verloopt meestal over onverharde paden en verrast steeds weer met adembenemende uitzichten en een grote landschappelijke diversiteit.
22. Hermannsweg, Duitsland
Land: Duitsland
Begin/eindpunt: Rheine/ Borgholzhausen
Afstand: 156 km, etappes naar keuze
Karakteristiek: Lichte wandeltocht, over de kammen van het Teutoburger Wald
Grillige rotsformaties en heerlijke beukenbossen, fraaie vergezichten en gezellige vakwerkstadjes - langs de Hermannshöhen vind je het allemaal. De fraaie bergkamweg in het Teutoburgerwoud ligt bovendien op een steenworp afstand van Nederland.
23. GR-10, Frankrijk
Land: Frankrijk
Begin/eindpunt: Banyul sur Mer - Hendaye
Afstand: 450 km
Karakteristiek: Zwaar. Door de Franse Pyreneeën, van west naar oost, 49.000 hoogtemeters
Al wandelend van de Atlantische Oceaan naar de Middellandse Zee lopen is voor velen het ultieme avontuur. De GR10 voert door de Franse Pyreneeën, is rond de 900 kilometer lang en kan worden verdeeld in circa vijftig etappes.
24. GR 34, Route des Douaniers, Frankrijk
Land: Frankrijk
Begin/eindpunt: Mont Saint Michel - Saint Brieuc
Afstand: 245, 1 etappes
Karakteristiek: Lichte tocht. Langs de noordelijke Bretonse kust. Meerdere varianten mogelijk
De GR34 volgt de kust van Bretagne van Mont Saint Michel tot aan Morbihan en (sinds september 2014) verder via de Loire-Atlantique-kust (145 km) tot aan Saint Nazaire, in totaal zo'n 2.000 km kustroute, ook wel het Sentier des Douaniers genoemd. Tussen Paimpol en Lannion volgt de GR-34 de bloedmooie Côte de Granit Rose (roze granietrotsen).
25. Haute Route Pyrénéenne, Frankrijk & Spanje
Land: Frankrijk/Spanje
Begin/eindpunt: Hendaye - Banyuls-sur-mer
Afstand: 800 km.
Navigatie: Slecht gemarkeerd, kaart en kompas nodig; gids, bv De Haute Route Pyrénéenne in 5 routes en 42 etappes, Ton Joosten, uitg. Elmar.
Karakteristiek: Moeilijk, veel ongebaande paden, net als de GR-10 dwars door de Pyreneeën, maar zowel door Spanje als Frankrijk
De HRP, Haute Randonnée Pyréné, is de 'hoge route' door de Pyreneeën, die de hoofdkam van de Pyreneeën volgt en daarbij vele malen de Frans-Spaanse grens oversteekt. Het 'zwaardere broertje' van de GR10 of de GR11. Van de Atlantische Oceaan tot aan de Middellandse Zee.
26. Louis Stevenson Trail/GR-70, Frankrijk
Land: Frankrijk
Begin/eindpunt: Le Puy - St. Jean-du-Gard
Afstand: 215 km, 12 lange etappes
Navigatie: Routebordjes; kaart en kompas; Topoguide GR-70: Le Chemin de Stevenson, uitg. FFRP.
Karakteristiek: Lichte tocht. Dwars door de Cevennen, over dorre kalkplateaus, langs glooiende akkers, door kloven en kastanjewoud.
De GR 70, ook bekend als de Chemin de Stevenson of de Robert Louis Stevenson Trail, is een Grande Randonnée (GR) die ongeveer 225 kilometer door de Franse departementen Haute-Loire, Lozère en Gard loopt in het spoor van de Engelse schrijver Robert Louis Stevenson.
27. Gran Paradiso, Italië
Land: Italië
Begin/eindpunt: Aosta
Aantal kilometer: Meerdaagse tochten
Karakteristiek: Zwaar, bergsportervaring vereist.
De grootste attractie van het gebied rondom de 4.061 meter hoge berg Gran Paradiso zijn niet in de eerste plaats de besneeuwde toppen, de uitgestrekte ongerepte naaldbossen en de gletsjer, maar een overvloed aan dieren: bergmarmotten, gemzen en steenbokken.
28. Via Vandelli, Italië
Land: Italië
Begin/eindpunt: La Santona - Resceto
Afstand: Zeven dagetappes van 6 uur
Karakteristiek: Over hoge bergkammen in de Appennino Modenese en door de woeste marmerbergen in de Alpi Apuane. Goede paden.
Een wandelroute in het spoor van de oude pasweg Via Vandelli over de machtige Apennijnen.
29. Alta via dei Monti Liguri, Italië
Land: Italië
Begin/eindpunt: Ventimiglia - la Spezia
Afstand: 400 km, dagetappes naar keuze
Karakteristiek: Licht. Prachtige route lang de Ligurische kammen bij Genua.
De Alta Via dei Monti Liguri is een langeafstandswandelroute van Ventimiglia aan de kust tot La Spezia op de grens van Ligurië en Toscane. De wandelroute loopt steeds op een afstand van minder dan 15 km vanaf de kust; de Middellandse Zee is vaak vanaf de route goed te zien.
30. Camino Real (Koningspad), Gran Canaria
Land: Spanje (Gran Canaria)
Begin/eindpunt: Verschillende varianten mogelijk
Afstand: Vier dagetappes
Karakteristiek: Middelzwaar. Over de oude ezelspaden die als handelsroute werden gebruikt.
De meeste mensen denken bij Gran Canaria alleen maar aan het strand. Waar je dan aan voorbij gaat? Bergen van bijna tweeduizend meter hoog, frisgroene valleien met duizenden bloemen in bloei en zelfs een stukje woestijn. Werkelijk alles is op het eiland te vinden.
31. GR-130, La Palma
Land: Spanje (La Palma)
Begin/eindpunt: O.a. Los Llanos
Aantal kilometer: 5 - 7 dagen
Karakteristiek: Lichte rondtocht op hoogte (400 - 500 m). Oud wandelpad dat zich rond eiland slingert, langs boerderijen en dorpen met barretjes. Afsplitsing is GR-131.
La Palma is het meest westelijke van de zeven Canarische Eilanden. De eilandengroep ligt in de Atlantische Oceaan ten westen van Marokko en de Sahara en hoort bij Spanje. Door het aangename subtropische klimaat is de archipel het hele jaar door een populaire wandelbestemming. Net als de andere Canarische Eilanden is La Palma van een vulkanische oorsprong. Het hoogste punt is Roque de los Muchachos op 2.426 meter. a Palma staat bekend als hét wandeleiland met nog veel oorspronkelijke natuur zoals dennen- en laurierbossen en de imposante drakenbloedbomen van soms wel 1.000 jaar oud. Het is het eiland van tegenstellingen met in het hart de machtige Caldera de Taburiente, diepe kloven in het noorden en lavavelden met ‘jonge’ vulkanen in het zuiden. UNESCO riep in 2002 13.420 hectare land met vrijwel ongerepte laurierbossen en subtropische planten uit tot biosfeerreservaat.
32. Donegal Way, Ierland
Land: Ierland
Begin/eindpunt: Donegal - Donegal
Afstand: ca 280 km, 4 lussen van ca 50 - 70 km
Karakteristiek: Geen grote dagetappes, navigatie soms wel lastig. Aan de westkust van Noord-Ierland.
De Donegal Way voert door het mooie graafschap Donegal in het noordwesten van Ierland. Wandel door golvende heuvels, langs de Blue Stack Mountains en indrukwekkende oceaankliffen met een rijk vogelleven.
33. Coast to Coast (C2C), Engeland
Land: Groot-Brittannië
Begin/eindpunt: St. Bees - Robin Hood’s Bay
Afstand: 340 km
Karakteristiek: Afwisselend vlak terrein en flinke heuvels.
Tochten dwars door Groot-Brittanië, door meerdere landschappen, met een zee als begin- en eindpunt. Coast-to-coast tochten zijn erg populair. De bekendste is de C2C (inmiddels bijna 352 km), die werd uitgestippeld en opgetekend door 'fellwalker' en gidsauteur Alfred Wainwright. De wandelroute loopt dwars door Noord-Engeland en doorkruist drie nationale parken: Lake District, Yorkshire Dales en North York Moors.
34. The Great Glen Way, Schotland
Land: Schotland
Begin/eindpunt: Fort William - Inverness
Afstand: 117 km, 5 of 6 dagen
Karakteristiek: Licht, weinig klimmen. Door het hart van de Schotse Hooglanden.
De Great Glen Way is een langeafstandswandelroute in Schotland. Hij volgt de Great Glen, die loopt van Fort William in het zuidwesten tot Inverness in het noordoosten, en is 125 km langs. Het pad werd geopend in 2002 en is door Scottish Natural Heritage aangemerkt als een van de Great Trails van Schotland.
35. Hadrians Way, Engeland
Land: Engeland
Begin/eindpunt: Ravenglass - Tynemouth
Afstand: ca 258 km
Karakteristiek: Licht. Langs de overblijfselen van de muur van Hadrianus, dwars door Engeland
Het Hadrian’s Wall pad loopt langs de fundamenten van het Romeinse bouwwerk Hadrian's Wall. Wandel van oost naar west, langs de verdedigingsmuur door het ruwe Engelse platteland, van coast to coast.
36. Cornwall Coast Path, Engeland
Land: Engeland
Begin/eindpunt: Bude -Plymouth
Afstand: 425 km, 11 dagen
Karakteristiek: Licht tot pittig
Opmerkingen: Een kustwandeling door lieflijke landschappen, maar ook over ijzingwekkende kliffen.
Steile kliffen, een azuurblauwe zee, zand in je schoenen, wind om je hoofd. Het Cornwall Coast Path is een must voor wandelaars.Met onderweg het meest westelijke puntje van Engeland: Land's End.
37. Pembrokeshire Coastpath, Wales
Land: Wales
Begin/eindpunt: Afhankelijk van variant
Afstand: 300 km, 7 dagen
Karakteristiek: Niet zwaar. Minder mooie stukken per bus.
Het Pembrokeshire Coastpath is een bijna 300 kilometer lang natuurmonument van rotskliffen, kleine strandjes en schilderachtige vissersdorpjes. De kapen en baaien langs de uiterste westrand van Wales, thuisbasis van de grijze zeehond, worden onophoudelijk bewerkt door de beukende golven. Tijdens deze zwerftocht kun je niet om de rijke zeevogelkolonies heen: Drieteenmeeuwen en Noordse stormvogels bevolken luidruchtig de steile kliffen.
38. South-west Coast Path, Engeland
Land: Engeland
Begin/eindpunt: Minehead/Poole
Afstand: 1014 km
Karakteristiek: Niet zwaar, wel vaak veel wind. Oorspronkelijk een kustwachtenpad dat douaniers gebruikten om smokkelaars te betrappen. Engelands langste langeafstandspad.
Een van Engelands meest geliefde national trails loopt langs het Kanaal. Het South West Coast Path (SWCP) begint in Minehead in Somerset en eindigt 1014 kilometer verderop in Poole, Dorset. Je komt door Cornwall, Exmoor National Park, Devon, Dorset en Somerset. Tweederde is benoemd tot zogeheten heritage coast. Het SWCP is oorspronkelijk een kustwachtenpad dat douaniers gebruikten om smokkelaars te betrappen, en is het langste Engelse langeafstandspad. Onderdeel van het SWCP is de Jurassic Coast, met goed geconserveerde dinosaurussporen. Met de hele SWCP achter de rug, heb je meer meters geklommen dan tijdens de beklimming van de Mount Everest. Er kómt mist voor en het waait altijd stevig.
39. Kungsleden, Lapland
Land: Lapland
Begin/eindpunt: Kvikkjokk - Abisko
Afstand: 177 km, 10 - 14 dagen
Karakteristiek: Veel steile maar korte klims, veel rivierdoorwadingen. Van de arctische bergen van Noord-Lapland naar de uitgestrekte zuidelijker wouden.
Dik 160 kilometer boven de poolcirkel, in het noorden van Zweeds Lapland, begint het Kungsleden (Koningspad). Het is de bekendste wandelroute van Zweden.
40. Rondje Reinheim, Dovrefjell, Noorwegen
Land: Noorwegen
Begin/eindpunt: Kongsvoll
Afstand: 3 dagen
Karakteristiek: Eenvoudig tot middelzwaar. Onderweg is de berg Snöhetta (2.2.86 m) te beklimmen.
Ongeveer in het midden van Noorwegen, daar waar het land smaller begint te worden en ten noorden van Jotunheimen, ligt Dovrefjell. Een deel van dit berglandschap is nationaal park. Een bijzonder oerlandschap met golvende en toch imposante bergen waarvan enkele rond en boven de 2000 meter. Het rondje Reinheim is een mooie klassieker langs berghutten voor wie de kern van Dovrefjell wil proeven maar daar niet zo heel veel tijd voor heeft. Op dag twee kun je de hoogste berg van Dovrefjell, Snøhetta, 2286 m.
41. Sjaellandsleden (Sealand Trail), Denemarken
Land: Denemarken
Beginpunt: Odsherred
Afstand: 650 km, etappes naar keuze
Karakteristiek: Licht. Meerdere varianten mogelijk
De Sjællandsleden is een kustroute rond Seeland, het grootste eiland van Denemarken. Van UNESCO Werelderfgoed Stevns Klint in het oosten tot aan de zuidelijke fjorden bij Præstø, Stege Bay en Storstrømmen en verder naar Dybsø Fjord en Karrebæksminde baai in het zuidwesten.
42. E4 op Kreta, Griekenland
Land: Griekenland
Begin/eindpunt: Káto Zákros - Kissamos
Afstand: ca 400 km, 23 etappes
Karakteristiek: Deel van Europa’s langeafstandspad E4. ’s Zomers erg warm en weinig water.
De E4 op Kreta loopt van Kato Zakros naar Kissamos en van west naar oost Kreta en is in totaal meer dan 500 km lang. Die afstand zegt echter weinig omdat er lichte heuvelachtige trajecten en zware bergtochten gelopen worden.
43. Lycian Way, Turkije
Land: Turkije
Begin/eindpunt: Fetiye - Antalya
Afstand: 500 km, dagetappes naar keuze
Karakteristiek: Veel klimmen, kan zwaar zijn door hitte. Best in voor- en najaar.
Turkije's eerste gemarkeerde langeafstandsroute. De Lycian Way loopt 503 kilometer langs de zuidkust, en is vooral in het begin ongemeen zwaar. Daar staat wel iets tegenover. Je kampeert in een stille baai op een hagelwit strandje met de zee als achtergrondmuziek, ziet rotsgraven, ruikt salie- en tijmgeur, komt voorbijsukkelende schildpadden tegen, en slaapt op zeker moment in een vuurtoren.
44. Faragas, Roemenië
Land: Roemenië
Begin/eindpunt: Sibiel
Afstand: 75 km, 7 dagetappes
Karakteristiek: Middelzware tochten.
Meer info: Opmerkingen: overnachten in hutten kan, maar vereist afdalen. Kamperen is een alternatief.
Het Faragasgebergte maakt onderdeel uit van de Zuidelijke Karpaten in Roemenië. Het is ongeveer 70 km lang en 40 km breed. Je vindt hier de hoogste bergen van Roemenië waaronder de Moldoveanu (2.544 m), de Negoiu (2.535m), de Vistea Mare (2.527m) en de Lespezi (2.522m). De bergen zijn steil en ruig en de streek is dunbevolkt. Echt iets voor liefhebbers van ongerepte berggebieden.
45. Rila Nationaal Park, Bulgarije
Land: Bulgarije
Begin/eindpunt: Borovets/Govedartsi
Afstand: 8 dagetappes
Karakteristiek: Middelzwaar. Onderweg veel topjes om te beklimmen
Het Rilagebergte ligt in het zuidwesten van Bulgarije op slechts een uur rijden van hoofdstad Sofia. Het heeft, net als het aangrenzende Piringebergte, een alpien karakter met meer dan 100 toppen boven de 2.000 meter en circa 120 gletsjermeren. Onder die toppen ook Musala, met 2.925 meter de hoogste top van het hele Balkanschiereiland. Rila betekent ‘veel water’. De hoofdkam van het gebergte vormt dan ook een belangrijke waterscheiding. De ene kant voedt rivieren als de Donau en Iskar, de andere kant de Maritza rivier die door Griekenland en Turkije stroomt en uitmondt in de Egeïsche Zee. Grootste trekpleisters zijn de Musala en het Zeven Merengebied voor bergwandelaars, en het beroemde Rilaklooster aan de voet van het gebergte voor alle toeristen.
46. The Kerry Way, Ierland
Land: Ierland
Begin/eindpunt: Killarney
Afstand: 214 km, 9 dagen
Karakteristiek: Niet zwaar. Over 'boreens', in onbruik geraakte koetspaden. Langs Ierlands hoogste bergen.
De Kerry Way is Ierlands meest populaire langeafstandsroute. Het 214 km lange rondje begint en eindigt in Killarney en voert je over het schiereiland Iveragh, dat zo'n 60 km uitsteekt in de oceaan en ongeveer 32 km breed is. Een prachtig landschap van kusten en ruige 1.000 meter hoge bergen in het 'binnenland'.
47. GR11 Caminho de Santiago, Portugal
Land: Portugal
Begin-/eindpunt: Sesimbra - Porto Brambao.
Afstand: 60 km
Karakteristiek: Kustpad met fabuleuze uitzichten. Traject is onderdeel van de GR11, kustpad van Cabo de Sao Vicente - Santiago de Compostela. Slechts korte trajecten zijn gemarkeerd.
48. Jotunheimen Tour, Noorwegen
Land: Noorwegen, Jotunheimen
Begin-/eindpunt: Juvasshytta - Gjendesheim.
Afstand: 5 dagen, ca 7 uur wandelen/klimmen per dag
Karakter: Zwaar. Alleen voor ervaren wandelaars. Alternatief: met gids. Gletsjeroversteek en beklimming van 2 van de hoogste toppen in Noorwegen, Galdhøpiggen and Glittertind. In Jotunheimen zijn ook eenvoudigere route-alternatieven te vinden.
Ten noorden van de Hardangervidda, maar nog wel in het zuiden van Noorwegen, ligt het alpiene berggebied Jotunheimen. Je vindt hier Noorwegen's hoogste top Galdhøppigen (2.469 m), de langste waterval en een hele reeks tweeduizenders met soms messcherpe graten en ruige gletsjers. Maar ook vind je hier imposante wandeldalen en hoge bergen die relatief eenvoudig te beklimmen zijn.
