De mooiste wandelroutes van Europa
De mooiste wandelroute van Europa? Dat is natuurlijk een kwestie van smaak. Oppad.nl vroeg het aan zijn bezoekers: welke routes zijn de mooiste? Uit de vele reacties die binnenstroomden, stelden wij de ultieme longlist samen: een toplijst van mooiste wandelroutes in Europa. Nederland hebben we even buiten beschouwing gelaten.
1. Grande Randonnée 5, GR5, Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk
Landen: Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk.
Begin-/eindpunt: Hoek van Holland - Nice. Via de Ardennen, de Vogezen, de Jura en de Franse Alpen.
Afstand: 2275 km.
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Van vlak land tot hooggebergte
Navigatie: Gemarkeerd, en beschreven in Topogids GR 5 - Traject der Lage Landen en Traject der Ardennen, uitg. Grote Routepaden. Topoguide nr. 502, 504, 511, 530 en 531, uitg. FFRP.
Hoogste punt: Col de la Chavière (2796 m)
Beste seizoen: Hoogste delen (meestal) sneeuwvrij: begin juli - half september.
Meer op oppad.nl: lees dit artikel.
Meer info: www.gr-infos.com
Europa’s bekendste wandeltocht voert door de Vogezen, de Jura en de Franse Alpen naar Nice. Een pittige tocht waar al vele Op Padlezers huis en haard voor verlieten. Om te ontladen of juist op te laden. Voor rust, ruimte of het verkennen van grenzen. ‘Dat idee om op eigen kracht tot de Middellandse Zee te lopen, sprak mij wel aan,’ aldus Luc Mol. GR5-wandelaars pakken de zaken serieus aan. Een jaar voorbereiding soms om die tweeduizend kilometer tot een goed eind te brengen. Dat lukt de meeste en nog met veel lol ook. Nog klachten over deze route? Een enkele: streepjes zijn soms schaars (verrekijker mee!) of ontbreken, hotels zijn opgeheven, te veel asfalt of juist te veel blubber, maar dat is het dan. Mooiste stuk? De Franse Alpen en de Vogezen, aldus Ingrid Gerritsen: ‘Maar iedere klim wordt altijd beloond.’ En het mooiste moment? Als je in de verte de kathedraal van Metz ziet liggen. Als dán je pelgrimshart niet gaat kloppen...’
2. GR20, Fra li Monti, Frankrijk
Land: Frankrijk (Corsica)
Begin-/eindpunt: Calenzana - Conca
Afstand: 180 km; 12 - 20 dagen
Hoogste punt: Brèche de Capitello (2200 m)
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Veel hoogteverschillen en graatwandelingen, ervaring vereist
Navigatie: Markering en gids: Topoguide GR 20, nr. 067, uitg. FFRP.
Beste seizoen: Juni tot oktober. Kans op sneeuw in voor/naseizoen. Druk: half juli - eind augustus
Meer op oppad.nl: lees dit artikel.
Corsica’s mooiste huttentocht is de fameuze GR 20. Een fraaie tocht over malse weitjes, eeuwenoude beukenbossen en talloze bergmeertjes. Eric Dawson: ‘Aan die verstilde meertjes kun je heerlijk wild kamperen en je een delirium ruiken aan alle geuren die langs dwarrelen, heerlijk!’ En Bram Aertsen: ‘Deze lange afstandswandeling verbindt de de hoogste toppen van Corsica. Echt een klassieker. Boordevol energie en levenslust kwam ik van de reis terug.’
Toch is het geen tocht voor beginners: je moet forse hoogteverschillen overbruggen, het is vaak steil en hier en daar gaat het pad over smalle graten en er is een traject met kettingen gezekerd. Noes Lautier, voormalig eindredacteur Op Pad: ‘Er gebeuren vaak ongelukken op de GR20, onder andere door watergebrek, plotselinge weersomslag etc. Mensen denken dat het bloedheet is op Corsica, maar dat is tijdens een weersomslag zeker niet het geval. Hou daar rekening mee.’
3. Alta Via Numero 1 (Dolomiten Höhenweg), Italië
Land: Italië
Begin-/eindpunt: Pragser Wildsee - Belluno
Afstand: 150 km, 8 - 14 dagen
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Duidelijke paden, behapbare etappes, 1 via ferrata/klettersteig, maar die is te vermijden
Navigatie: Gemarkeerd; routegidsen, o.a. van Rother
Beste seizoen: Half juli - half september. Pickel kan nodig zijn.
De Alta Via’s (Dolomiten Höhenwege) zijn alpiene huttentochten van verschillende moeilijkheidsgraad die van noord naar zuid door de mooiste delen van de Dolomieten voeren. De bekendste is de Alta Via numero Uno, in de oostelijke Dolomieten, waarbij je in ongeveer 13 dagen de 150 kilometer tussen de Pragser Wildsee en Belluno aflegt. Op één klettersteig na, die eenvoudig te omzeilen is, loop je over duidelijke paden.
Saskia ten Eijnden: ‘Een supermooie, zeer gevarieerde tocht. Door wouden, over bergweides, maar ook over smalle paden – het blijven wel de Dolomieten. Het uitzicht is op indrukwekkende rotspartijen en imposante bergwanden als de Civetta, Pelmo, Cima en andere reuzen. Het dichte netwerk van hutten maakt de organisatie van de tocht eenvoudig.’ Kortom, een tocht die voor iedereen met een gezond lijf en redelijke conditie te doen is. ‘Kun je ook nog eens aan een glaasje rode wijn nemen bij de pasta. Je bent tenslotte in Italië!’
4. Laugavegur, IJsland
Land: IJsland
Begin-/eindpunt: Landmannalaugar - Skógar.
Afstand: 55 km
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Geen moeilijke passages, wel rivierdoorwadingen
Navigatie: Gemarkeerd, routegids, bijvoorbeeld Outdoor Handbuch Landmannalaugar, uitg. Conrad Stein.
Beste seizoen: Juli en augustus
Meer op oppad.nl: lees dit artikel.
Hoog op de lijst scoorde IJsland met de Laugavegur-trekking. Een klassieker die in één week van een ijzige hoogvlakte naar de kust voert. Een beauty volgens kenners. Bram Aertsen: ‘De Laugavegur is een van de mooiste wandelwegen ter wereld. Je loopt door adembenemende landschappen en passeert prachtige gletsjers, indrukwekkende watervallen, vulkaankraters, fel kleurende en borrelende bergen en dampende warmwaterbronnen.’ En ‘Hiker Jan’: ‘Door de Lonely Planet genoemd als één van de drie mooiste wandelingen (samen met de Incatrail en Milfordtrack) op aarde. Wat mij betreft de mooiste én afwisselendste van de drie. De kleuren, de landschappen; zelfs lopend ga je hier te snel.’ Ine en Adolf: ‘In een surrealistisch landschap nog nooit zo’n prachtige trekking gemaakt! Je moet er geweest zijn om te weten hoe het daar is.’ Onderweg slaap je op campings of in hutten, die op maximaal dagafstanden lopen van elkaar liggen.
5. GR-57, Ourthevallei, België & Luxemburg
Land: België, Luxemburg,
Begin-/eindpunt: Luik (Barchon) - Diekirch (Lux)
Afstand: 287 km
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Veel klimmen en dalen, soms rotsachtige passages.
Navigatie: Gemarkeerd, topogids
Meer info: www.groteroutepaden.be
Debbie Sanders: ‘Eén van de betere GR-tochten in de Ardennen, met wisselende landschappen en mooie uitzichten. Er wordt geregeld in en uit de vallei geklommen dus het vergt wel wat inspanning.’ In Luxemburg volgt de GR 57 de Sûre. Het landschap? Glooiend. Je wandelt langs grote en kleine rivieren, met rotsachtige wanden, prachtige grotten en wilde bossen. Trekpleisters onderweg zijn het mooie Houffalize en Clervaux.
6. Grosser Walserweg, Zwitserland
Land: Zwitserland
Begin- /eindpunt: Zermatt – Mittelberg/Kleinwalsertal v.v. afstand: ca 300 km, in 39 etappes, met diverse varianten
Karakteristiek: Langeafstandwandelroute over oude paden.
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Basisroute niveau T2 (goede conditie vereist); er zijn alpiene varianten.
Beste seizoen: Half juli - half september
Navigatie: Markering.
Meer info: www.walserweg.com
De Walserwegen stammen uit de Middeleeuwen. Boeren uit Wallis (‘Walser’) trokken naar omliggende gebieden (Tessin, Graubünden, Vorarlberg, Tirol) om daar een nieuw bestaan op te bouwen. Afwisselende wandelingen langs charmante bergdorpjes en indrukwekkende bergen. Er zijn verschillende Walserwegen, van eenvoudig tot alpien.
7. Route in P.N. Mercantour, Frankrijk
Land: Frankrijk, P.N. Mercantour
Route: diverse routes in het Nationale Park Mercantour; meer dan 600 km aan wandelroutes.
Begin-/eindpunt: o.a vanuit Colmar, Le Boréon, Madone de Fenestre
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: van makkelijk tot zwaar
Navigatie: Markering
Karakteristiek: Bergwandelingen door nationaal park in de zuidelijke Alpen.
Hoogste punt: Mont Gélas (3143 m)
Meer info: Dauphiné West, door Iris Kürschner, Rother Verlag. www.mercantour.eu
Nationaal park in de zuidelijke Alpen. Een fascinerend landschap door uitgesleten gletsjerdalen, met prachtige meren en een heilige plek met tekens uit de prehistorie. In het park wemelt het van de goedgemarkeerde wandeltochten. Ook is er een bijna onuitputtelijke hoeveelheid hutten en gîtes d’étappes. Vanuit Colmar kan een rondje gelopen worden door de noordelijk gelegen GR5 te verbinden met de zuidelijkere GR52a.
8. The Dingle Way, Ierland
Land: Ierland
Traject: Achtdaagse trektocht rondom het Dingle schiereiland in het zuidwesten van Ierland
Begin-/eindpunt: Tralee
Afstand: 179 km; dagetappes van 17 - 24 km
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Eenvoudig.
Navigatie: Markering; ingetekend op stafkaart, routegidsen.
Beste seizoen: In principe het hele jaar. Mooiweermaanden: mei en juni
Meer info: www.dingleway.net
Dingle is een schiereiland met bergen tot 950 meter hoog, hagelwitte stranden en steile kliffen. Helaas is tot in deze uithoeken de Ierse asfalteerwoede niet te stuiten. Joris: ‘Zelfs op deze route zul je je zelden buiten de bewoonde wereld wanen. toch blijven de voordelen het winnen: vriendelijke bevolking, fantastische landschappen, wildkamperen, Guinness, en op het goede moment: rust. Mooiste traject? Rondom Mount Brandon tal van (onbeschreven) wandelmogelijkheden. Goed informeren bij de locals.’
9. El Camino Santiago de Compostela, Spanje
Land: (Nederland - Frankrijk) Spanje
Begin-/eindpunt: Geen vast startpunt; eindpunt Santiago de Compostella
Afstand: Vanuit Nederland minimaal tweeduizend kilometer
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Van licht tot zwaar, afhankelijk van gekozen route.
Navigatie: Knopen van LAW's en GR's, d.m.v. kaarten en gidsen. Verschillende markeringen.
Meer info: www.piedapedia.nl.
Wie het graf van de apostel Jacobus in Santiago de Compostela (noordwest Spanje) wil zien zal verschillende LAW’s (bv het Jabikspaad in Friesland) en GR’s aan elkaar moeten knopen, één vaste route is er niet. Het systeem van pelgrimsroutes door Frankrijk is sinds 1998 ingeschreven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. De routes eindigen in Visé, waar ze aansluiten op de GR 5 richting Nice.
10. Adlerweg, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin-/eindpunt: St. Johann in Tirol – St. Anton am Arlberg
Afstand: 450 km, 70 etappes
Zwaarte/moeilijkheidsgraad: Wisselend, van eenvoudige etappes tot zware alpiene trajecten
Navigatie: Markering
Karakteristiek: Zeer gevarieerde tocht die naar wens kort of lang, licht of zwaar te maken is.
Meer op oppad.nl: lees dit artikel.
Meer info: www.adlerweg.tirol.at.
Route bestaat sinds de zomer van 2006 en wordt nog steeds uitgebreid. De naam verwijst naar de vorm van het padennet dat lijkt op het silhouet van een vliegende adelaar. De basisroute beslaat 280 kilometer en gaat dwars door Tirol. Typische bergdorpjes en ruige bergen wisselen elkaar af. Naast deze Adelaarsweg in Noord-Tirol is er sinds kort ook een Jungadlerweg in Oost-Tirol, die in 20 etappes door het Nationale Park Hohe Tauern voert.
11. Müllerthal Trail, Luxemburg
Land: Luxemburg
Begin/eindpunt: o.a. Echternach
Afstand: tot 100 km
Navigatie: Routeborden; in het najaar verschijnt een kaart
Karakteristiek: Drie lussen. Door bemoste dalen en langs grillige rotsformaties
Meer info: www.mullerthal.lu
12. Dachstein Rundwanderweg, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Gosau
Afstand: Acht dagetappes van vier tot acht uur
Navigatie: Routeborden
Karakteristiek: Maximaal duizend meter stijgen per etappe
Meer info: www.dachsteinrundwanderweg.at
13. Salzburger Almenweg
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Pfarrwerfen
Afstand: 350 km, 31 etappes
Navigatie: Routeborden, topokaarten
Karakteristiek: Lichte bergwandeling, veel berghutten langs route
Meer op oppad.nl: lees dit artikel
Meer info: www.salzburger-almenweg.at
14. Zillertaler Voralpenweg, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Strass - Mayrhofen
Afstand: Vijf dagetappes van elk vijf uur
Navigatie: Routebordjes
Karakteristiek: Middelzware tocht door Vooralpen, onderdeel van het Europese langeafstandspad E4
15. Huttentocht Hohe Tauern, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Neukirchen am Grossvenediger - Ferleiten
Aantal dagen: Zes dagetappes
Navigatie: Kaart en kompas
Karakteristiek: Alpiene tocht, dwars door beroemde Venediger- en Glocknergruppe. Gletsjeruitrusting aan te raden
Meer op oppad.nl: lees dit artikel
16. Huttentocht Rätikon, Oostenrijk
Land: Oostenrijk
Begin/eindpunt: Heinrich Hueter-hut - Schesaplane-hut
Aantal dagen: Vijf
Navigatie: Markering
Karakteristiek: Lichte, korte dagetappes. Veel huttentochten mogelijk in dit gebied
Meer op oppad.nl: lees dit artikel.
17. Hintere Gasse (variant: Bärentrek), Zwitserland
Land: Zwitserland, Berner Oberland
Begin/eindpunt: Gsteig - Innertkirchen/Meiringen (Bärentrek: Gsteig - Saanenland)
Afstand: 113 km (132 km), 8 tot 10 dagen
Navigatie: Markering; diverse gidsen (o.a. Jolanda Linschooten en van Irisch Kürschner)
Karakteristiek: Eenvoudig tot middelzwaar. Tussen Kandersteg en Lenk volgen routes verschillend traject: Hintere Gasse gaat over Ammertenpas; Bärentrek over Hahnenmoospas.
Meer op oppad.nl: lees dit artikel.
18.Tour du Mont Blanc, Frankrijk, Italië & Zwitserland
Land: Frankrijk, Italië & Zwitserland
Begin/eindpunt: Les Houches (bij Chamonix)
Afstand: 155 km, acht tot elf dagen, 10.000 hoogtemeters
Navigatie: Borden
Karakteristiek: Zware bergwandeltocht, alleen voor zeer goed getrainde bergwandelaar. Gletsjerbeklimming op een vierduizender.
Meer info: lees dit artikel.
19. Grand Tour de Monte Rosa, Zwitserland & Italië
Land: Zwitserland, Italië
Begin/eindpunt: Zermatt
Afstand: zeven lange dagetappes
Navigatie: Markeringen; kaart en kompas; gids The Grand Tour of Monte Rosa, uitg. Cicerone
Karakteristiek: Zware bergtocht. Schitterende uitzichten op onder meer de Matterhorn
20.Alptrekking, Zwitserland, Italië & Frankrijk
Land: Zwitserland, Italië &Frankrijk
Begin/eindpunt: Zelf te kiezen
Afstand: 500 km, tot 35 dagetappes
Navigatie: Markeringen; kaart en kompas
Karakteristiek: Monumentale tocht die de Tour du Mont Blanc, Tour de Monte Rosa, Tour de Matterhorn verbindt. Op te delen in kortere stukken
Meer info: alptrekking.ch
21. Eifelsteig, Duitsland
Land: Duitsland
Begin/eindpunt: Aken - Trier
Afstand: 300 km, 15 dagen
Navigatie: Routebordjes (enkele delen zijn pas eind 2008 bebord)
Karakteristiek: korte dagetappen van ca 20 km
Meer info: www.eifelsteig.de
22. Hermannsweg, Duitsland
Land: Duitsland
Begin/eindpunt: Rheine/ Borgholzhausen
Afstand: 156 km, etappes naar keuze
Navigatie: Routebordjes; kaart en kompas
Karakteristiek: Lichte wandeltocht, over de kammen van het Teutoburger Wald
Meer info: www.hermannsweg.de
23. GR-10, Frankrijk
Land: Frankrijk
Begin/eindpunt: Banyul sur Mer - Hendaye
Afstand: 450 km
Navigatie: Routebordjes; kaart en kompas
Karakteristiek: Zwaar. Door de Franse Pyreneeën, van west naar oost, 49.000 hoogtemeters
24. GR 34, Route des Douaniers, Frankrijk
Land: Frankrijk
Begin/eindpunt: Mont Saint Michel - Saint Brieuc
Afstand: 245, 1 etappes
Navigatie: Routebordjes, kaart
Karakteristiek: Lichte tocht. Langs de noordelijke Bretonse kust. Meerdere varianten mogelijk
25. Haute Route Pyrénéenne, Frankrijk & Spanje
Land: Frankrijk/Spanje
Begin/eindpunt: Hendaye - Banyuls-sur-mer
Afstand: 800 km.
Navigatie: Slecht gemarkeerd, kaart en kompas nodig; gids, bv De Haute Route Pyrénéenne in 5 routes en 42 etappes, Ton Joosten, uitg. Elmar.
Karakteristiek: Moeilijk, veel ongebaande paden, net als de GR-10 dwars door de Pyreneeën, maar zowel door Spanje als Frankrijk
26. Louis Stevenson Trail/GR-70, Frankrijk
Land: Frankrijk
Begin/eindpunt: Le Puy - St. Jean-du-Gard
Afstand: 215 km, 12 lange etappes
Navigatie: Routebordjes; kaart en kompas; Topoguide GR-70: Le Chemin de Stevenson, uitg. FFRP.
Karakteristiek: Lichte tocht. Dwars door de Cevennen, over dorre kalkplateaus, langs glooiende akkers, door kloven en kastanjewoud.
27. Gran Paradiso, Italië
Land: Italië
Begin/eindpunt: Aosta
Aantal kilometer: Meerdaagse tochten
Navigatie: Routebordjes; kaart en kompas; gidsen, o.a. Bergwandelingen, beklimmingen en trektochten in Valle d'Aosta, van Robert Weijdert.
Karakteristiek: Zwaar, bergsportervaring vereist.
28. Via Vandelli, Italië
Land: Italië
Begin/eindpunt: La Santona - Resceto
Afstand: Zeven dagetappes van 6 uur
Navigatie: Markering
Karakteristiek: Over hoge bergkammen in de Appennino Modenese en door de woeste marmerbergen in de Alpi Apuane. Goede paden
29. Alta via dei Monti Liguri, Italië
Land: Italië
Begin/eindpunt: Ventimiglia - la Spezia
Afstand: 400 km, dagetappes naar keuze
Navigatie: Rood-wit-rood-markering
Karakteristiek: Licht. Prachtige route lang de Ligurische kammen bij Genua
30. Camino Real (Koningspad), Gran Canaria
Land: Spanje (Gran Canaria)
Begin/eindpunt: Verschillende varianten mogelijk
Afstand: Vier dagetappes
Navigatie: Kaart en kompas
Karakteristiek: Middelzwaar. Over de oude ezelspaden die als handelsroute werden gebruikt
31. GR-130, La Palma
Land: Spanje (La Palma)
Begin/eindpunt: O.a. Los Llanos
Aantal kilometer: 5 - 7 dagen
Navigatie: Markering; diverse gidsen.
Karakteristiek: Lichte rondtocht op hoogte (400 - 500 m). Oud wandelpad dat zich rond eiland slingert, langs boerderijen en dorpen met barretjes. Afsplitsing is GR-131.
32. Donegal Way, Ierland
Land: Ierland
Begin/eindpunt: Donegal - Donegal
Afstand: ca 280 km, 4 lussen van ca 50 - 70 km
Navigatie: Kaart en kompas nodig
Karakteristiek: Geen grote dagetappes, navigatie soms wel lastig. Aan de westkust van Noord-Ierland.
33. Coast to Coast (C2C), Engeland
Land: Groot-Brittannië
Begin/eindpunt: St. Bees - Robin Hood’s Bay
Afstand: 340 km
Navigatie: Markering; kaarten; diverse routegidsen.
Karakteristiek: Afwisselend vlak terrein en flinke heuvels.
34. The Great Glen Way, Schotland
Land: Schotland
Begin/eindpunt: Fort William - Inverness
Afstand: 117 km, 5 of 6 dagen
Navigatie: Markering; kaart.
Karakteristiek: Licht, weinig klimmen. Door het hart van de Schotse Hooglanden
35. Hadrians Way, Engeland
Land: Engeland
Begin/eindpunt: Ravenglass - Tynemouth
Afstand: ca 258 km
Navigatie: Markering
Karakteristiek: Licht. Langs de overblijfselen van de muur van Hadrianus, dwars door Engeland
36. Cornwall Coast Path, Engeland
Land: Engeland
Begin/eindpunt: Bude -Plymouth
Afstand: 425 km, 11 dagen
Navigatie: Routeborden
Karakteristiek: Licht tot pittig
Opmerkingen: Een kustwandeling door lieflijke landschappen, maar ook over ijzingwekkende kliffen.
37. Pembrokeshire Coastpath, Wales
Land: Wales
Begin/eindpunt: Afhankelijk van variant
Afstand: 300 km, 7 dagen
Navigatie: Routebordjes; kaart
Karakteristiek: Niet zwaar. Minder mooie stukken per bus.
38. South-west Coast Path, Engeland
Land: Engeland
Begin/eindpunt: Minehead/Poole
Afstand: 1014 km
Navigatie: Routebordjes; kaart
Karakteristiek: Niet zwaar, wel vaak veel wind. Oorspronkelijk een kustwachtenpad dat douaniers gebruikten om smokkelaars te betrappen. Engelands langste langeafstandspad.
39. Kungsleden, Lapland
Land: Lapland
Begin/eindpunt: Kvikkjokk - Abisko
Afstand: 177 km, 10 - 14 dagen
Navigatie: Markering; gids Outdoor Handbuch Schweden Kungsleden, uitg. Stein.
Karakteristiek: Veel steile maar korte klims, veel rivierdoorwadingen. Van de arctische bergen van Noord-Lapland naar de uitgestrekte zuidelijker wouden.
40. Kongsvoll Fjellstue Ð Fale, Noorwegen
Land: Noorwegen
Begin/eindpunt: Fjellstue Ð Fale
Afstand: 88 km, 5 dagen
Navigatie: Markering; kaarten; routegids Bergtochten in Noorwegen, Jolanda Linschooten, uitg. Gottmer
Karakteristiek: Eenvoudig tot middelzwaar. Onderweg is de berg Snöhetta (2000 m) te beklimmen.
41. Sjaellandsleden (Sealand Trail), Denemarken
Land: Denemarken
Begin/eindpunt: Odsherred/R¿dvig
Afstand: 650 km, etappes naar keuze
Navigatie: Valt samen met het gemarkeerde North Sea Cycle Trail
Karakteristiek: Licht. Meerdere varianten mogelijk
42. E4 op Kreta, Griekenland
Land: Griekenland
Begin/eindpunt: Káto Zákros - Paleochora
Afstand: ca 400 km, 23 etappes
Navigatie: Markering (slecht); kaarten: Groene serie Topo 25 kaarten 1:25.000, uitg. Anavasi; gids E4 Trans Kreta, uit. Conrad Stein
Karakteristiek: Deel van Europa’s langeafstandspad E4. ’s Zomers erg warm en weinig water.
43. Lycian Way, Turkije
Land: Turkije
Begin/eindpunt: Fetiye - Antalya
Afstand: 500 km, dagetappes naar keuze
Navigatie: rood-wit markering
Karakteristiek: Veel klimmen, kan zwaar zijn door hitte. Best in voor- en najaar.
44. Faragas, Roemenië
Land: Roemenië
Begin/eindpunt: Sibiel
Afstand: 75 km, 7 dagetappes
Navigatie: Kaart en kompas; gids The mountains of Romania, uitg. Cicerone.
Karakteristiek: Middelzware tochten.
Meer info: Opmerkingen: overnachten in hutten kan, maar vereist afdalen. Kamperen is een alternatief
45. Rila Nationaal Park, Bulgarije
Land: Bulgarije
Begin/eindpunt: Borovets/Govedartsi
Afstand: 8 dagetappes
Navigatie: kaart en kompas
Karakteristiek: Middelzwaar. Onderweg veel topjes om te beklimmen
46. The Kerry Way, Ierland
Land: Ierland
Begin/eindpunt: Killarney
Afstand: 214 km, 9 dagen
Navigatie: Rouebordjes
Karakteristiek: Niet zwaar. Over 'boreens', in onbruik geraakte koetspaden. Langs Ierlands hoogste bergen
47. GR11 Caminho de Santiago, Portugal
Land: Portugal
Begin-/eindpunt: Sesimbra - Porto Brambao.
Afstand: 60 km
Navigatie: GR-markering; kaarten.
Karakteristiek: Kustpad met fabuleuze uitzichten. Traject is onderdeel van de GR11, kustpad van Cabo de Sao Vicente - Santiago de Compostela. Slechts korte trajecten zijn gemarkeerd.
48. Jotunheimen Tour, Noorwegen
Land: Noorwegen, Jotunheimen
Begin-/eindpunt: Juvasshytta - Gjendesheim.
Afstand: 5 dagen, ca 7 uur wandelen/klimmen per dag
Nivagatie: Markering.
Karakter: Zwaar. Alleen voor ervaren wandelaars. Alternatief: met gids. Gletsjeroversteek en beklimming van 2 van de hoogste toppen in Noorwegen, Galdhøpiggen and Glittertind. Onzeker of je dit aankunt?
