Fietsroute Domodossola - Comomeer

Gedetailleerde informatie

Over de fietstocht langs de zuidrand van de Alpen in Zwitserland en Italië
Het overgangsgebied tussen de Alpen en de Povlakte werd in de ijstijden voor een groot deel bedekt met gletsjers. Deze gletsjers slepen diepe dalen uit en lieten aan de zuidkant stuwwallen achter, die bestaan uit rotsen en puin uit de uitgeslepen dalen. Zodra het klimaat warmer werd, trokken de gletsjers zich terug. Daarbij kwam veel smeltwater vrij, dat in de dalen terecht kwam en net zo lang bleef stijgen tot het over de stuwwallen heen kon lopen. Zo ontstonden diepe en langgerekte meren, zoals het Lago Maggiore, het Meer van Lugano en het Comomeer.

De Alpen vormen een een klimaatscheiding. De hoge bergen houden veel koude lucht uit het noorden tegen. De grote hoeveelheid water in de meren koelt na de zomer slechts langzaam af, waardoor het hier tot ver in het najaar aangenaam zacht kan zijn. Op en langs het water vriest het dan ook zelden.

Door het milde klimaat en de schilderachtige ligging werden de meren een toeristische trekpleister zodra ze door de aanleg van spoorlijnen goed bereikbaar waren geworden. In de negentiende eeuw streek de Europese adel hier neer in luxe hotels en villa's, die vaak werden voorzien van botanische tuinen. Zo ontstond langs de oevers een exotische vegetatie met onder andere palmen en citrusbomen.

De fietstocht in Zwitserland en Italië
Ruim 300 kilometer fietsen in zes dagen door het grensgebied van Zwitserland en Italië van Domodossola naar Lugano. De tocht gaat langs drie grote meren: het Lago Maggiore, het Meer van Lugano en het Comomeer. Af en toe gaat de route een stukje de bergen in.

Zwaarte/moeilijkheidsgraad van de fietstocht in Zwitserland en Italië
Deze tocht is goed te doen voor fietsers met een redelijke conditie die er geen hekel aan hebben om af en toe een stuk te klimmen. Hellingen zijn zelden steiler dan 10 procent. De wegen zijn geasfalteerd, maar niet altijd goed onderhouden. Een geveerde voorvork is niet nodig, maar met dikkere banden (37-50 mm) is het fietsen op de Italiaanse wegen wel comfortabeler dan met dunne banden.

Navigatie
Met behulp van kaarten. Van de Zwitserse trajecten maakt een flink deel uit van landelijke fietsroutes, die goed zijn bewegwijzerd. Voor een globale beschrijving van de fietsroute van dag-tot-dag zie verderop.

Beste seizoen
Tussen april en oktober is het vaak goed fietsweer, maar in juli en augustus kan het erg heet zijn. Ook kan het verkeer op de doorgaande wegen in de vakantietijd zo druk zijn, dat van ontspannen fietsen geen sprake meer kan zijn. Ook eind april/begin mei kan het druk zijn, wanneer het in Italië voorjaarsvakantie is. In weekends en op feestdagen maken veel mensen uit het nabijgelegen Milaan uitstapjes naar de meren. Vroeg in de middag is het rustig op de wegen, omdat de Italianen dan aan het lunchen zijn.

Vervoer
Auto
Domodossola ligt op 1000 kilometer van Utrecht, Lugano op 960 kilometer.

Trein
Met de nachttrein (City Night Line) van Amsterdam, Utrecht of Arnhem naar Basel of Zürich en met lokale treinen naar Domodossola of Lugano. Fietsplaatsen moeten gereserveerd worden: dit gaat het beste via de Treinreiswinkel.
Voorbeeld:
Amsterdam – Domodossloa, nachttrein: 20.31 – 11.12 uur
Reisduur: 14h41min, 2 keer overstappen,
Prijs: enkele reis va € 58,- p.p., fietsticket € 12,- p.p.

Deze treinreisinformatie is rechtstreeks afkomstig van De Treinreiswinkel (d.d. juli 2013). Dé specialist voor internationale treintickets,treinrondreizen en treinvakanties. Meer info of gelijk boeken? Check www.treinreiswinkel.nl of bel (071) 513 70 08. Bezoekadres: Breestraat 57, 2311 CJ Leiden en Singel 393 Amsterdam.

Overnachten
Er is een ruime keuze uit hotels, pensions en campings, met name in de wat grotere plaatsen op de oevers van de grote meren. In de vakantietijd en op boekingssites zijn overnachtingstarieven veel hoger dan wanneer je in het laagseizoen tegen de avond ter plekke informeert naar beschikbare kamers.

Overnachtingen van de auteur:

• Domodossola, hotel Corona, Via Marconi 8, tel +39(0)324 24 21 14, www.coronahotel.net. Traditioneel hotel aan de rand van het oude centrum van Domodossola.
• Cannero Riviera, hotel Cannero, tel +39(0)323 78 80 46, www.hotelcannero.com. Hotel met een nostalgische sfeer, mooi gelegen aan het Lago Maggiore.
• Brusino Arsizio, chalet San Giorgio, tel +41(0)919 96 21 55, www.chaletsangiorgio.ch. Pension en restaurant met prachtig uitzicht over het meer van Lugano.
• Bellagio, hotel Bellagio, Salita Grandi, 6, tel +39(0)319 52 202, www.hotelbellagio.it. Hotel aan het meer in het historische centrum van Bellagio.
• Varenna, hotel Olivedo, Piazza Martiri della Libertà 14, tel +39(0)341 83 01 15, www.olivedo.it. Traditioneel hotel bij de veerhaven.
• Morcote, Albergo della Posta, Piazza Grande, +41(0)919 96 11 27, www.hotelmorcote.com. Hotel in het centrum van het pittoreske Morcote.
• Lugano, hotel Atlantico, Via Concordia 12, +41(0)919 71 29 21, www.atlanticolugano.ch. Eenvoudig hotel op loopafstand van het stadscentrum.

Eten, drinken, inkopen
In de meeste dorpen zijn winkels en eetgelegenheden in alle soorten en maten. Veel winkels sluiten aan het begin van de middag enkele uren voor de lunch. Alleen de grootste supermarkten blijven dan open. Bakkers en supermarkten zijn meestal ook open op zondagochtend. Veel Restaurants zijn tussen 15.00 en 19.00 uur dicht.

In Italië wordt twee keer per dag warm gegeten. Hoofdmaaltijd is de lunch aan het begin van de middag. De lunch bestaat in principe uit vier gangen en dient niet alleen om de maag te vullen, maar is ook een sociaal gebeuren en een goede gelegenheid om dingen te bespreken met collega's, relaties of familieleden. Hier wordt een paar uur voor uitgetrokken. Die tijd is ook nodig om te voorkomen dat men te snel na het drinken van enkele glazen wijn weer achter het stuur gaat zitten.

De tweede warme maaltijd vindt halverwege de avond plaats, meestal niet eerder dan 20.00 of 21.00 uur en is wat minder uitgebreid dan de lunch.

Wie alleen koffie wil drinken, kan 's ochtends tot 11.00 uur overal terecht. Later is het verstandig om daarvoor een bar of café te zoeken, waar geen lunch geserveerd wordt.

Kaarten en gidsen
Kaarten

• Touring Editore (1:200.000); Lombardia Foglio 2. Goede kaart voor de hele route. Vrijwel alle verharde wegen, hellingen en hoogtecijfers worden vermeld, € 9,95.
• Michelin (1:200.000); 353 Lombardia. Goed alternatief voor de kaart hierboven, al bestaat er iets meer twijfel over de betrouwbaarheid ervan, € 6,50.
• Kompass (1:50.000); voor de hele route zijn drie kaarten nodig: Kp 89 Parco Naturale Alpe Veglia/Domodossola (€ 8,95), Kp 90 Lago Maggiore/Lago di Varese (€ 10,75) en Kp 91 Lago di Como/Lago di Lugano (€ 9,95). Op deze fiets- en wandelkaarten is elk weggetje, ook de onverharde, te vinden. Hellingen worden niet apart weergegeven, wel hoogtecijfers en hoogtelijnen (met 100 meter interval).

Gids

• The Rough Guide to Italian Lakes. Niet speciaal geschreven voor fietsers, maar wel een goede reisgids met wat meer diepgang en achtergrondinformatie dan vergelijkbare gidsen, € 16,99.

De kaarten en gidsen zijn doorgaans verkrijgbaar bij de gespecialiseerde reisboekhandel. Bronnen: Fietsvakantiewinkel, tel. (024)388 90 65, info@fietsvakantiewinkel.nl; www.fietsvakantiewinkel.nl. Zie ook: www.reisboekhandel.nl voor een winkel bij jou in de buurt.

Interessante sites
Algemene toeristische info

• Toerisme Regio Lombardije (Italië), www.turismo.regione.lombardia.it/en
• Toerisme Ticino (Zwitserland), www.ticino.ch/en

Informatie over fietsroutes

• Inzoombare kaart van fietsroutes in Italië, met aanklikbare hoogteprofielen, www.piste-ciclabili.com/world
• Fietsroutes in Zwitserland, www.veloland.ch
• Fiets mee in internationale treinen: Treinreiswinkel, www.treinreiswinkel.nl en Europese treinreisplanner, reiseauskunft.bahn.de

Overnachten

• Alle campings van Europa op de gps, www.archiescampings.eu
• Campings van tevoren boeken, www.anwbcamping.nl

Weerbericht

• Weersverwachting Italië, www.meteoam.it
• Weersverwachting Zwitserland, www.meteoswiss.admin.ch

Dag tot dag routebeschrijving
Dag 1: Domodossola - Cannero Riviera
Afstand: 54 km
Hoogte: klimmen 930 m, gemiddelde hellingpercentage 5%
Vanuit het Val Dossola over een bergrug, gevolgd door een prachtige afdaling naar het Lago Maggiore.

Dag 2: Cannero Riviera - Brusino Arsizio
Afstand: 65 km
Hoogte: klimmen 490 m, gemiddelde hellingpercentage 3%
Met een veerboot naar de overkant van het Lago Maggiore en door het dal van de Tresa naar het Meer van Lugano.

Dag 3: Brusino Arsizio - Bellagio
Afstand: 73 km
Hoogte: klimmen 790 m, gemiddelde hellingpercentage 4%
Eerst een stukje door Zwitserland over de bewegwijzerde landelijke fietsroute 3. Vervolgens afdalen naar Como en daar met de funicolare weer omhoog. Een tijd lang op en neer over de heuvels en tenslotte naar Bellagio met een weids uitzicht over het Comomeer.

Dag 4: Bellagio - Varenna
Afstand: 59 km
Hoogte: klimmen 1590 m, gemiddelde hellingpercentage 6%
Eerst met een veerboot naar Varenna en dan een pittig rondje door de bergen met spectaculaire uitzichten. Het is verstandig om 's ochtends al een hotel te zoeken in Varenna en daar de bagage achter te laten. Het klimmen zal dan minder moeite kosten.

Dag 5: Varenna - Morcote
Afstand: 51 km
Hoogte: klimmen 980 m, gemiddelde hellingpercentage 5%
Eerst per veerboot naar de overkant van het Comomeer en doorsteken naar het Meer van Lugano. Dan volgt een lange maar niet al te zware klim en een steile afdaling bij de Zwitserse grens. Via een dam naar het pittoreske Morcote aan de overkant van het Meer van Lugano.

Dag 6: Morcote - Lugano
Afstand: 14 km
Nog een klein stukje fietsen zonder noemenswaardig klimwerk. De rest van de dag kan benut worden om de oude binnenstad van Lugano te bekijken of naar Zürich of Bazel te reizen, waar in de nachttrein naar Nederland gestapt kan worden.