Wandelroute: de GR12, te voet van Amsterdam naar Parijs

Wat is de GR 12?

De GR 12 is, naast de GR 5 die naar de Middellandse Zee leidt, één van de populairste langeafstandswandelroutes. De volledige route loopt van Amsterdam naar Parijs en is ongeveer 1.000 km lang. De route start op het Damplein, het kloppende hart van de Nederlandse hoofdstad, tegenover het Koninklijk Paleis. 254 km later kom je aan in de laatste halte in Nederland. Dat is de gezellige provinciestad Bergen op Zoom. In Nederland volgt de GR 12 het traject van het Floris V-pad (LAW 1-3). Het Vlaamse deel loopt van Bergen op Zoom tot in Kasteelbrakel (Braine-le-Château in het Frans). Dat is 204 km tot in Brussel. In Wallonië resten er dan nog eens 166 km via Charleroi, Ronquières en Mariembourg tot aan de Franse grens. De route in België is een verrassend afwisselend en groen wandelpad waarin je niet alleen Brussel en Antwerpen doorkruist, maar ook steden als Lier en Mechelen. Vanaf de Belgische grens is het tot aan Parijs nog ongeveer 394 km. In Frankrijk is de GR 12 een redelijk rustige route die deels samenvalt met andere routes zoals de GR 654 die via Reims naar Santiago de Compostella loopt. Vanaf Forêt Domaniale de Compiègne loopt de GR 12 samen met de GR 655, die eveneens in het centrum van Parijs eindigt.

Waar begint en waar eindigt de GR12?

De route start op de Dam in hartje Amsterdam en eindigt bij Notre-Dame in het centrum van Parijs. 

Hoe lang is de GR12?

De route is ongeveer 1.000 km. We lezen op diverse websites afstanden tussen de 985 km en 1.018 km. Als je de route in één keer wilt lopen, dan is de gemiddelde wandelaar ongeveer 38 dagen onderweg: 10 etappes in Nederland, 7 in Vlaanderen, 6 in Wallonië en nog eens 15 tot in Parijs.  

Hoe zwaar is de GR12?

Behalve de lengte is de GR 12 niet bijzonder zwaar. Je loopt tot in de Ardennen grotendeels over vlakke wegen. Ook daarna vallen de hoogtemeters best wel mee. Een goede basisconditie met dito uithoudingsvermogen en stevige wandelschoenen volstaan om deze tocht uit te lopen.

Waar kun je overnachten als je de GR12 wandelt?

Het voordeel aan wandelen door stedelijk gebied, of toch nooit ver van een dorp, maakt dat de overnachtingsmogelijkheden legio zijn. Op de route zouden er maar liefst zo’n 565 adressen zijn. Er is voor ieder wat wils: ho(s)tels, b&b’s, vakantiewoningen en campings. De aangeraden overnachtingsmogelijkheden liggen op max 3 km van de GR 12. We raden je aan om je etappes voor vertrek in te delen zodat je je overnachtingen op voorhand kunt reserveren. 

Dat je regelmatig langs of door een stad of dorp komt, is ook handig om je voorraad snacks, lunch en water aan te vullen. En als je geen zin hebt in iets uit de supermarkt of bakker dan vind je ongetwijfeld een cafeetje of lunchzaak waar je je benen onder tafel kunt schuiven. Nog een voordeel van zoveel adresjes onderweg is dat je minder gewicht op je rug hoeft mee te sleuren. 

Wat is de beste periode om de GR 12 te lopen?

Omdat je in Nederland, België en Noord-Frankrijk niet te maken hebt met bijzonder hete, koude of natte periodes kan je de GR 12 het hele jaar door wandelen. Onze voorkeur gaat wel uit naar de lente of de herfst, omdat de temperaturen dan toch gematigder zijn en omdat je dan minder toeristen tegenkomt die op citytrip zijn in de Europese hoofdsteden.

Door wat voor gebied loopt de GR 12?

De GR 12 kenmerkt zich door z’n verscheidenheid aan omgevingen. Het grootste deel van de route loopt door natuurgebieden, die op zich ook al afwisselend zijn, want je gaat over bospaden, langs kronkelende riviertjes, door oud mijnbouwgebied met typische terrils, groene landbouwvelden, stille valleien, mooie parken en langs bezienswaardigheden zoals sprookjesachtige kastelen, molens en abdijen. In Frankrijk wandel je over de zogenaamde ‘voies vertes’. Behalve natuur ga je ook door havengebied en langs kanalen, en wandel je door zowel steden als dorpen. Het is heerlijk om door de centra van de wereldsteden te wandelen. Zo ga je in Brussel over de Grote Markt, langs Manneke Pis, het Stadhuis, Egmontpaleis en Justitiepaleis en door de Koningsgalerij. Wanneer je steden bereikt of verlaat is de bebouwing helaas iets minder fraai. Denk maar aan saaie grijze verbindingswegen, maar gelukkig zijn dat uitzonderingen. 

Wat zijn de hoogtepunten van de GR 12?

Het is sowieso al heel bijzonder om drie wereldsteden te voet aan elkaar te knopen. En het spreekt voor zich dat Amsterdam, Brussel en Parijs hoogtepunten zijn om duimen en vingers bij af te likken. Daarnaast zijn Kinderdijk, Oudewater, Loenen aan de Vecht en Willemstad in Nederland lieflijke stadjes aan het water die ongetwijfeld een warme indruk zullen achterlaten. Tussendoor word je getrakteerd op oer-Hollandse landschappen. In Vlaanderen wandel je door de bosrijke gemeenten Brasschaat en Kapellen, ten noorden van Antwerpen, en het mooie stadje Lier. Qua natuur springen de heide van de Brabantse Wal, de polders langs de Schelde en de lange historische Antitankgracht eruit. Wist je dat het Vlaamse gedeelte van de GR 12 in 2017 genomineerd werd voor de Wandelroute van het Jaar? Zodra je Brussel verlaat zorgt het Hallerbos, zeker wanneer de hyacinten in bloei staan, voor een magisch hoogtepunt. In Frankrijk verken je het glooiende platteland.  

Zijn er kaarten en gidsen verkrijgbaar van de route?

Er zijn meerdere wandelgidsen nodig om het volledige traject van bijna 1.000 km te wandelen. De gids voor het Vlaamse deel inclusief Brussel werd in 2023 volledig vernieuwd vanwege nieuwe wandelpaden in Brussel. De nieuwe route vermijdt drukke wegen en gidst wandelaars over groenere en rustigere wegen en wijken. Voor routeaanwijzingen in Nederland zoek je naar een gids van het Floris-V pad, en voor het Franse deel kijk je uit naar een gids van de GR 655 (dat is een gids die nog verder gaat naar het zuidelijk gelegen Tours). 

Hoe kom ik terug van het eindpunt naar het beginpunt?

Nog zo’n voordeel van wandelen van stad naar stad: je kunt eenvoudig met de trein terug. Vanuit Parijs Gare Du Nord neem je de hogesnelheidstrein en 3 uur en 20 minuten later sta je in het station van Amsterdam Centraal, vlakbij de start op het Damplein.

Hoe is de route gemarkeerd?

De GR12 wandelroute wordt gemarkeerd met wit-rode strepen. In de natuur zie je die op bomen, rotsen of houten paaltjes geschilderd. In de steden moet je eerder letten op vuilnisbakken en bankjes. Die markeringen worden regelmatig onderhouden door lokale wandelverenigingen en organisaties die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud van langeafstandswandelpaden, maar onthoud dat het slechts een hulpmiddel is. Door werkzaamheden kunnen markeringen soms verdwijnen of ze vervagen. Daarom is het altijd verstandig om een gedetailleerde kaart of een GPS bij de hand te hebben om de route te volgen, vooral op gedeelten waar de markeringen minder duidelijk zijn of waar het terrein complexer wordt.